همدلي به مثابه «دليلي براي دگرخواهي»و نسبت آن با اخلاق، از ديدگاه دنيل بتسون

بررسي و شناخت كُنش‌هاي رفتاري در سده‌هاي اخير همواره موضوع بحث انديشمندان مختلف بوده است و اين‌كه چرا انسان‌ها به ديگران اهميت مي‌دهند و به دست‌گيري از ديگران روي مي‌آورند؛ مايه و منشاء طرح اين پرسش شده است كه انگيزه و هدف نهايي اين‌گونه رفتارها چيست؟ در اين ميان، خودگرايان انگيزه تمامي رفتارهاي خيرخواهانۀ انسان را كسب منفعت شخصي مي‌پندارند و در مقابل، ديگرخواهان/ ديگرگرايان بر اين باور‌اند كه انسان قادر به انجام كارهايي است كه هدف نهايي آن تأمين آسايش و رفاه ديگري است. در دهه‌هاي اخير، دنيل بتسون - روان‌شناس ديگرگراي معاصر- با تاكيد و تمركز بر ويژگي همدلي و رفتارهاي خيرخواهانهٔ انسان‌ها، ضمن به چالش كشيدن ادعاهاي خودگرايان، از نوعي دگرخواهي روان‌شناختي حمايت كرده است. بنا به ادعا و اذعان او، احساس نگراني همدلانه براي ديگري، به ايجاد يك انگيزهٔ دگرخواهانه براي كمك و تأمين رفاه ديگري خواهد انجاميد. بتسون با روش تحصلّي، كوشيده تا فرضيه‌اش را از طريق آزمايش دقيق تجربي اثبات كند. فرضيهٔ تجربي دگرخواهي ۔ همدلي بتسون ناظر به نوعي انگيزش است؛ نه عمل و لزوماً به فعل اخلاقي نمي‌انجامد، اما يكي از الزامات جامعۀ نيك است. در اين مقاله، با رويكرد توصيفي ‌۔ تحليلي، ضمن بررسي رابطه همدلي و دگرخواهي، به تبيين و تحليل ديدگاه بتسون پرداخته شده است.

In recent centuries, scholars of various strands have found interest in finding about behavioral actions. The fact that human beings care for others and tend to help them has led some scholars to ask what the ultimate motivation and goal of these human behaviors are. Thus, two intellectual approaches emerged: “egoism” and “altruism.” Egoists trace motivations for philanthropist human behaviors to personal interests, while altruists think that humans are able to do actions the ultimate goal of which is to provide the well-being and comfort of others. In this paper, we deal with the views of Daniel C. Batson, an altruist psychologist. Batson offers an empirical thesis of altruism-sympathy to account for human philanthropist behaviors, challenges egoistic views, and supports a version of psychological altruism. Batson claims that a feeling of sympathetic concern or care for the other leads to an altruistic motivation for helping and providing the well-being of the other. Batson’s method is positivistic. He tries to substantiate his thesis via a rigorous empirical experiment. Batson’s altruism is a type of motivation, rather than an action, and it does not necessarily lead to a moral action, although it is a requirement of a good society. In this paper, we explain and analyze Batson’s view with a descriptive-analytic approach.