امر الهي و الزامهاي اخلاقي: بررسي و نقد رابطهٔ دين و اخلاق از نگاه ريچارد ‌‌سوئين‌برن

به اعتقاد ريچارد ‌‌سوئين‌برن - فيلسوف دين معاصر - بر اين باور است كه فرمان‌هاي الهي بي‌ارتباط با مسائل اخلاقي نيستند؛ از آنجا كه خداوند بزرگ‌ترين ‌‌‌مُنعم ماست، اگر كاري از ما بخواهد‌‌‌‌، انجام آن وظيفۀ ما خواهد بود، اما روشن است كه او نمي‌تواند هيچ گاه سبب شود تا كاري كه وظيفۀ ما نيست‌‌‌‌، وظيفۀ ما گردد.او،‌ در واقع، خداوند را ‌‌‌‌‌‌منشاء تكاليف اخلاقي دانسته و البته، با تفكيك ميان احكام اخلاقيِ ضروري و احكام اخلاقيِ امكاني، بر اين باور است كه خداوند نميتواند در احكام اخلاقيِ ضروري تغييري ايجاد كند؛ حتي اگر بخواهد‌‌‌‌‌‌، اما در مورد حقايق اخلاقي امكاني‌‌‌‌، خداوند با قدرت مطلق كه براي ايجاد هر يك از جهان‌هاي ممكن دارد، ميتواند به اختيارِ خودْ جهاني را برگزيند كه در آن حقايقِ اخلاقيِ امكاني متفاوت با جهان ديگر باشد‌‌‌‌. البته، ‌‌سوئين‌برن، نتوانسته به اين پرسش كه چه نسبتي بين قدرت مطلق خدا و احكام اخلاقي امكاني وجود دارد‌‌‌‌، به خوبي پاسخ دهد و تنها در صدد حل تعارض بر آمده از الزامات احكام ضروري اخلاقي برآمده است. دليل او براي ايجاد الزام اخلاقي از آن جهت كه ما موظف هستيم از فرامين خداوند اطاعت كنيم، چون خدا ‌‌‌مُنعم ماست‌‌‌‌، هم قانع كننده نيست و او - در خوشبينانهترين حالت - ميتواند ادعا كند كه «وجوب شكر ‌‌‌مُنعم» ميتواند انگيزش لازم براي اطاعت از فرامين خداوند و يا تبعيت و اطاعت از الزامات اخلاقي را‌‌ فراهم آورد.

no abstract