ارزيابي تناسب سرزمين براي كاربري باغ مطالعه‌ موردي: شهرستان سامان، استان چهارمحال و بختياري

ارزيابي توان اكولوژيك براي توسعه‌ باغ، گام بسيار مهمي در فرايند توسعه‌ پايدار سرزمين است. در اين زمينه، دانش ارزيابي تناسب سرزمين نقشي اساسي در تعيين تناسب يا ارزيابي توان اكولوژيك هر منطقه براي كاربري‌هاي مدنظر ازجمله توسعه‌ باغ دارد. با توجه به اينكه يكي از اهداف اصلي بسياري از طرح‌ها و برنامه‌هاي توسعه‌اي در سطح كلان توسعه‌ پايدار است، پژوهش كنوني با هدف دستيابي به بهترين و پايدارترين استفاده از اراضي شهرستان سامان در استان چهارمحال و بختياري براي كاربري باغ انجام شد. در اين پژوهش با بهره‌گيري از روش استاندارد فائو براي ارزيابي تناسب سرزمين با هدف توسعه‌ باغ، تناسب سرزمين شهرستان سامان براي بعضي محصولات باغي شامل زردآلو، بادام، سيب، هلو و مو (انگور) بررسي شد. براي اين منظور با استفاده از داده‌هاي ايستگاههاي سينوپتيك و نقشه‌ خاك منطقه، فرايند ارزيابي تناسب سرزمين با رويكرد سايز و روش عددي (پارامتريك) انجام و نقشه‌هاي تناسب سرزمين محصولات مطالعه‌شده تهيه شد. يافته‌ها نشان داد براساس ويژگي‌هاي اقليمي و خاكي، مناطق مختلف درجه‌ تناسب يا توان اكولوژيك متفاوتي دارند؛ به‌طوري كه اين منطقه براي سيب و هلو كلاس تناسب S3 و N به ترتيب در 86.87 و 13.13 درصد از منطقه و براي سه محصول ديگر، كلاس‌هاي S2، S3 و N دارد كه به ترتيب براي مو و بادام، 21.90، 65.57 و 12.52 درصد و براي زردآلو 13.66، 73.12 و 13.13 درصد از منطقه را شامل مي‌شود. مهم‌ترين محدوديت‌هاي موجود، محدوديت‌هاي عمق خاك، سنگريزه، شيب و اقليمي تشخيص داده شد. چنين يافته‌هايي در انتخاب بهترين گزينه‌ها به برنامه‌ريزان و تصميم‌گيران كمك مي‌كند تا هم سودآوري محصول و هم پايداربودن مدنظر قرار گيرد؛ البته به‌جز نيازمندي‌هاي اكولوژيكي پيشنهاد مي‌شود نيازمندي‌هاي ديگر مانند ويژگي اجتماعي، شرايط اقتصادي، پذيرش فرهنگي و بررسي وضع موجود نيز ارزيابي شوند؛ بدين ترتيب فرايند توسعه‌ پايدار براي باغداري تكميل مي‌شود.