آشكارسازي تغييرات كاربري اراضي شهر زنجان با استفاده از تحليل‌هاي شي‌گرا و سامانه‌ گوگل‌ارث انجين

داده‌هاي سنجش از دور و الگوريتم‌هاي مختلف طبقه‌بندي تصاوير ماهواره‌اي، ارزيابي روند تغييرات محيطي را در مقايسه‌ چندزمانه امكان‌پذير مي‌كنند. هدف پژوهش حاضر، ارزيابي روند تغييرات كاربري اراضي محدوده و حريم شهر زنجان طي دو دهه‌ گذشته با استفاده از الگوريتم‌هاي شي‌گرا و پيكسل پايه است. در اين پژوهش، از تصاوير ماهواره‌اي لندست 5 سنجنده‌ TM سال‌هاي 1999 و 2009 و سنجنده‌ OLI/TRIS لندست 8 سال 2019 استفاده شد؛ همچنين از قابليت‌هاي سامانه‌ گوگل‌ارث انجين به‌منظور اخذ تصاوير تصحيح‌شده و طبقه‌بندي كاربري اراضي استفاده شد. به‌منظور تهيه‌ نقشه‌ كاربري اراضي، الگوريتم‌هاي طبقه‌بندي ماشين بردار پشتيبان، حداقل فاصله و جنگل تصادفي در بستر گوگل‌ارث انجين با روش نزديك‌ترين همسايه‌ الگوريتم طبقه‌بندي شي‌گرا در نرم‌افزار eCognition مقايسه شدند. براساس نتايج ارزيابي صحت، ضرايب كاپا و صحت كلي الگوريتم طبقه‌بندي شي‌گرا براي سال 2019 و الگوريتم طبقه‌بندي ماشين بردار پشتيبان براي سال‌هاي 1999 و 2009، بهترين نتيجه را نسبت به ساير الگوريتم‌ها نشان دادند و مبناي ارزيابي تغييرات كاربري قرار گرفتند. نتايج ارزيابي تغييرات طي سال‌هاي گذشته (1999-2019) نشان مي‌دهد اراضي ديمي 1264 هكتار، مراتع 648 هكتار، زراعت آبي و فضاي سبز 142 هكتار و شبكه‌ دسترسي راهها 122 هكتار به كاربري اراضي ساخته‌شده تغيير كاربري دادند و مناطق حومه‌اي جديد مانند شهرك الهيه، گلشهر، كاظميه، كارمندان، كوي سايان، كوي فرهنگ، كوي فاطميه و شهر آرا نيز در اين دوره توسعه يافته‌اند؛ اين امر ضرورت توجه به موضوع گسترش شهري و پيامدهاي آن را در شهر و پيرامون آن نشان مي‌دهد.