بررسي تغييرات مورفولوژي و الگوي پيچان‌رودي رودخانه‌ي‌زهره با استفاده از تصاوير Google Earth

فرسايش و رسوب گذاري دو پديده اي است كه به تغييرات مورفولوژيكي در رودخانه‌هاي آبرفتي منجر مي ‌شود. تغييرات مورفولوژيكي در رودخانه‌ها مي ‌تواند مشكلات عديده اي را در پي داشته باشد؛ از اين رو، مطالعه و بررسي شكل رودخانه ‌هاي آبرفتي در علم مورفولوژي اهميت به سزايي دارد. در اين تحقيق، تغييرات مورفولوژي رودخانه ي زهره واقع در جلگه ‌ي هنديجان، براي طول حدود 23 كيلومتر در بين طول هاي جغرافيايي acute;30 °49 و acute;38 °49 و عرض هاي جغرافيايي acute;2 °30 و acute;6 °30 شمالي مطالعه و بررسي شد. بدين منظور، تصاوير Google Earth مسير رودخانه براي سه دوره ‌ي زماني شامل مسير قديمي، سال 2000 و 2014 ميلادي بررسي شد. ذكر اين امر لازم است كه مسير قديمي بر مبناي آثار به ‌جاي مانده از رودخانه، در تصوير Google Earth سال 2000 ميلادي در محيط GIS بازسازي شد. سپس اين تصاوير در محيط GIS، تجزيه ‌و تحليل و پارامترهاي مهم در تغييرات مورفولوژي رودخانه از قبيل ضريب خميدگي، زاويه ي مركزي، طول قوس و شعاع انحنا نيز محاسبه شد. نتايج نشان داد كه درگذشته‌ در اين رودخانه، چهار قطع‌ شدگي يا ميانبر رخ داده است و در آينده نيز ايجاد يك ميانبر، قابل پيش بيني است. تعداد پيچش ‌ها در طول اين سه بازه زماني، از 35 به 21 كاهش يافت و ميانگين ضريب خميدگي از 1.64 به 1.58، شعاع انحنا از 450.1 به 632.3 متر، زاويه ‌ي مركزي از 196.6 به 193.3 درجه و طول قوس از 1197 به 1154.6 متر تغيير داشت. بر اساس معيار ولفرت، بر حسب ضريب خميدگي رودخانه‌ ها (به نقل از راهنماي مطالعات ريخت ‌شناسي رودخانه ‌ها، نشريه ‌ي شماره ‌ي 592 وزارت نيرو: 96) و زاويه‌ ي مركزي كورنايس، رودخانه ‌ي زهره واقع در جلگه ي هنديجان در رده‌ ي رودخانه ‌هاي پيچان رودي و پيچان رود بيش از حد توسعه ‌يافته قرار مي ‌گيرد.