بررسي فراتحليلي بعضي عوامل خانوادگي، فردي و آموزشي مؤثر در افت تحصيلي دانش‌آموزان مقطع متوسطه

هدف اين پژوهش بررسي افت تحصيلي و عوامل مؤثر بر آن از سه جهت عوامل خانوادگي، مدرسه‌اي و عوامل مربوط به دانش آموز است. در اين پژوهش با روش فراتحليل و محاسبۀ اندازه اثر كاهن روي 15 پژوهش انجام شده بر دانش‌آموزان ايراني عوامل مشترك استخراج شدند و اندازه اثر عوامل مشترك به صورت جداگانه خوشه ‌بندي، محاسبه و سنتز شدند و در نهايت باهم مقايسه شدند. يافته‌ها نشان دادند كه به ترتيب عوامل آموزشي، عوامل مربوط به دانش آموز و عوامل مربوط به خانواده در افت تحصيلي اثرگذارند و متغير عدم تناسب امكانات آموزشي با اندازه اثر 0/89 بيشترين تأثير را بر افت تحصيلي دارد. در سه حوزۀ خانواده، دانش آموز و مدرسه عوامل مؤثر بررسي شدند كه نهايتاً در آنها عامل خانواده با سه متغير سطح درآمد با 0/54، مشاجرات ميان والدين با 0/43 و سطح حمايت و نظارت والدين به تحصيل با 0/79 مؤثر تشخيص داده شدند. عوامل مربوط به دانش آموز با متغير نداشتن انگيزه و مبهم بودن آينده شغلي با 0/68 مؤثر دانسته شد. همچنين عامل مربوط به مدرسه با متغيرهاي وضعيت فضاي آموزشي و تناسب و وجود امكانات كمك آموزشي با 0/89 و صلاحيت حرفه‌اي و رفتار معلم با 0/67 اثرگذار شناخته شد و تطابق اين گزارش با يافته‌هاي بين‌المللي تأييد شد. نتايج پژوهش نشان داد كه نظام آموزشي و كيفيت معلم رابطه معنادار با افت تحصيلي دارند، بنابراين براي بهبود بخشيدن به وضعيت نظام آموزشي پيشنهاد مي ‌شود كه از شيوه ‌هاي نوين آموزشي و آموزش ضمن خدمت معلمان بهره ‌گيري شود.