حقوق محيط زيست سالم بر حج (با تكيه بر مسائل بنيادين زيست‌محيطي)

حج افزون بر اينكه الگويي فرهنگ‌ساز در زمينۀ محيط زيست است، به آسيب بر محيط زيست اماكن مقدسه نيز توجه ويژه‌اي داشته و براي آن مسئوليت عبادي، مدني و كيفري وضع كرده است تا افزون بر پرداختن كفاره، جبران خسارات وارد شده و تعزير متخلف را الزام كند و در واقع با بهره‌گيري از احكام زيست‌محيطي حج و طرح مبناي مسئوليت مطلق براي عاملين ورود خسارت به محيط زيست اماكن مقدس و رد مبناي تقصير، تلاش بيشتري براي جلوگيري از خسارات احتمالي كرده است. اين نوشتار در اين راستا، ضمن بيان آيات و روايات وارده، به شمارش حقوق و خسارات زيست محيطي احصاشده و احصاناشده مبتني بر قواعد و اصول حفاظت محيط زيست در اماكن شريف پرداخته است.موضوع محيط زيست و ضرورت صيانت از آن در تاريخ بشر جايگاهي ويژه داشته و فقه اماميه نيز در اين زمينه به گونه‌اي گسترده به بازشناسيِ روابط متعادل و متكامل انسان با محيط زيست پرداخته است.

The pilgrimage in addition to being a model of cultural education in the field of environment pays special attention to the environmental damages to holy places and defines religious, civil and criminal responsibility for it. This responsibility requires paying compensation for damages and chastising the offender in addition to paying atonement. In fact, using the environmental provisions of the Hajj and the design based on absolute liability for perpetrators of damage to the environment of holy places and the rejection of guilt base, shows greater efforts to prevent possible damages. In this regard, in addition to Quranic verses and hadiths, we will mention reckoned and not reckoned environmental damages and rights inferred based on the rules and principles of environmental protection in the honorable places