جستاري در اساطير منظومه‌ي كردي مم(mam) و زين(zin)

داستان مم و زين آميخته با نمادها و اسطوره ‌هاي ايراني و بيانگر فرهنگ ديرين اين ملّت است كه از طريق بازشناسي آن، مي ‌توان غبار از چهره‌ي بسياري از اين نمادهاي اسطوره ‌اي كنار زد. در اين پژوهش، با تكيه بر مطالعات كتابخانه ‌اي و اسنادي و بهره ‌گيري از روش استقرايي تحليلي، به بازكاوي اين نمادهاي اساطيري كه در سراسر داستان مشهود است، پرداخته ‌ايم. بررسي اين گونه داستان ‌ها كه در حوزه‌هاي فرهنگيِ ايراني به اشكال مختلف بر زبان مردم جاري است، گوشه ‌هاي پنهان فرهنگ اين مرز و بوم را روشن خواهد كرد. علاوه بر اين، تحليل نمادها و اساطير داستان مم و زين با رويكرد پژوهشي، گوياي آن است كه مضمون آييني اين داستان، مقدّم بر كاركرد عاشقانه‌ي آن است و چه بسا مضمون عاشقانه‌ي داستان در اولويت بعديِ اهميت قرار دارد. همچنين نشانه ‌هاي آيين ميترايي در اين داستان نمود بارزي دارد، چنان ‌كه در بازكاوي اعداد دوازده، سه و هفت، مي ‌توان به تأثيرپذيري آن از آيين ميترا پي برد؛ ضمن اين ‌كه «مم»، يك مام ايزد و «زين» يك پري زاد است. از سوي ديگر، داستان مشتمل بر ويژگي ‌هايي فراتر از قصّه‌ي پريان است. اين پژوهش مي ‌تواند به منزله‌ي درآمدي بر نقد اسطوره ‌ايِ داستان مم و زين باشد و زمينه را براي خوانش كاركردهاي چندوجهي آن فراهم كند.