اثرات زيست‌محيطي استفاده از بتن و آجر و چوب در ساختمان‌سازي بر مصرف انرژي و آزادسازي كربن؛ مطالعه موردي شمال-غرب ايران

اهداف: مصرف روزافزون منابع اوليه زمين (مواد و انرژي) علاوه بر توليد آلاينده‌هاي محيطي و اتمسفر (مخصوصاً CO۲)، حيات پايدار بشر را با تهديد جدي مواجه كرده است. هدف اين پژوهش، ارزيابي تاثير استفاده از بتن، آجر و چوب در ساختمان‌سازي سنتي شمالغرب ايران بر مصرف انرژي و آزادسازي كربن بود. روش‌شناسي: اين مطالعه تجربي كمّي در سال‌هاي ۱۳۹۹-۱۳۹۴ در دو استان آذربايجان غربي و شرقي (شمال-غرب ايران) انجام شد. بتن، آجر و چوب به عنوان مصالح مورد بررسي انتخاب شدند. براي هر يك از مصالح انتخابي، ۳ كارخانه، انتخاب شد. اطلاعات اوليه تعداد كاركنان، ورودي گاز و مصرف برق از مركز HSE هر كارخانه به‌دست آمد. داده‌هاي به‌دست‌آمده از بررسي واحد‌هاي صنعتي، كمّيت‌هاي مربوط به مقدار مصرف انرژي الكتريكي، مقدار مصرف گاز، مقدار نيروي انساني شاغل در خط توليد و در بخش حمل و مقدار سوخت گازوييل مصرف‌شده در حمل‌ونقل‌هاي ريلي و جاده‌اي جمع‌آوري و با استفاده از نرم‌افزار Revit براي مدلينگ و Energyplus براي تحليل انرژي، ميانگين واحد‌هاي صنعتي مختلف براي هر يك از مصالح محاسبه شد. مصرف روزانه انرژي نيروي انساني نيز با توجه به نوع فعاليت، ابعاد قدي و وزني و سن بر اساس شاخص BMR و PAL تعيين شد. يافته‌ها: ميانگين مصرف انرژي الكتريكي براي توليد هر تن سيمان kw.h۱۱۰، هر تن آجر kw.h۳۵ و هر تن چوب kw.h۹۰۰ بود. مجموع انرژي نهان به‌ازاي توليد هر تن بتن آماده، kw.h۵۵۹۲۹۰ و CO۲ آزادشده t۹۲، هر تن آجر توليدي، kw.h۲۸۳۲۲۰ و CO۲ آزادشده t۵/۴۷ و هر تن الوار چوبي توليدي، kw.h۷۲۱۳ و CO۲ آزادشده kg۶۷۵ بود. نتيجه‌گيري: الوار چوب با وجود طي مسافت‌هاي طولاني به علت عدم استفاده از گاز در خط توليد، سبزترين مصالح و بتن به‌دليل وابستگي بالاي خط توليد به مصرف گاز، آلاينده‌ترين مصالح است.