بستۀ اميددرماني با رويكرد اسلامي براي بيماران قلبي

سابقه و هدف: بيماري‌هاي قلبيعروقي يكي از مهم‌ترين بيماري‌هاي مزمن است كه عوارض روان‌‎شناختي بسياري همچون خستگي مفرط، اضطراب و افسردگي دارد و كيفيت زندگي بيماران را كاهش مي‌دهد. در اين ميان توجه به نقش اميد حائز اهميت است. اميد سازۀ روان‌شناسي مثبتي به حساب مي‎آيد كه در مواجهه با سختي‌ها از افراد محافظت مي‌كند. با توجه به اهميت اميد، اسنايدر سازۀ اميد و پرسش‌نامۀ آن را تدوين كرده است. ازاين‌رو، هدف پژوهش حاضر تدوين برنامۀ اميددرماني با توجه به آموزه‌هاي اسلامي و دستاوردهاي روان‌شناسي كلاسيك بود. روش كار: روش اين پژوهش متن‌محور و تحليل محتوا است. بدين منظور مطالب مرتبط با نظريۀ اميد در روان‌شناسي و آموزه‌هاي اسلامي جمع‌آوري و تحليل محتوا شد. بر اساس نتايج تحليل محتوا، سازۀ اميد شامل هفت مؤلفۀ شناخت هدف زندگي و گرايش به آن، مهارت هدف‌گذاري، انگيزش و مهارت خودانگيزشي، توكل، تدبير و مسيريابي، تلاش و پشتكار و مهارت مقابله با موانع بود. سپس بستۀ اميددرماني با رويكرد اسلامي براي بيماران قلبي طراحي و روايي محتوايي آن ارزيابي شد. پس از جمع‌آوري نظر كارشناسان، برنامۀ اميددرماني با رويكرد اسلامي نهايي تدوين شد. در اين پژوهش همۀ موارد اخلاقي رعايت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه برنامۀ اميددرماني با رويكرد اسلامي براي بيماران قلبي شامل هشت جلسۀ نود دقيقه‌اي بود كه عبارت است از: 1) ايجاد رابطۀ درماني و ارائۀ اهداف و منطق درمان، 2) آشنايي با هدف و معناي  زندگي در اسلام و تقويت گرايش به آن و نقش آن در اميد، 3) آموزش مهارت هدف‌گذاري در جهت هدف اصلي زندگي و تعيين اهداف معنادار، شفاف و منطقي، 4) تبيين انگيزش و اهميت آن و تقويت خودآگاهي فرد نسبت به انگيزه‌هايش، 5) مهارت‌هاي انگيزش معنوي، 6) تدبير و انتخاب مسير مناسب، تقويت خلاقيت و مهارت برنامه‌ريزي، 7) مهارت مقابله با موانع و مهارت انعطاف‌پذيري و 8) تقويت ياد خدا و توكل به او و جمع‌بندي. نتيجه‌گيري: برنامۀ اميددرماني با رويكرد اسلامي داراي ابعاد مثبت معنوي و روان‌شناختي است و با برنامۀ اميددرماني كلاسيك متفاوت است.