بررسي تطبيقي سنگ‌نوشته‌هاي طبقات مختلف مردم دو دورۀ ايوبيان و مماليك در مصر

ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪۀ ﺳﻨﮓ ﻗﺒﺮﻫﺎ در دوره ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺗﺄﺛﯿﺮ ادب را ﺑـﺮ اﯾـﻦ ﺳـﻨﮓ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﻫـﺎ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد. ﺳﻨﮓ ﻗﺒﺮﻫﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان آﯾﻨﻪ اي از ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻋﻘﺎﯾﺪ ﺑﺮ زﻧﺪﮔﯽ اﻓـﺮاد و دوران ﭘـﺲ از زﻧـﺪﮔﯽ داﻧﺴﺖ. ﯾﻘﯿﻨﺎً ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺳﻨﮓ ﻗﺒﺮﻫﺎ ﻫﻤـﻮاره ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﻣﺤﻘﻘـﺎن در زﻣﯿﻨـﻪ ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن آن را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ و اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫـﺎ ﻣﺤـﺪود ﺑـﻪ دوره ﯾـﺎ ﻣﮑـﺎﻧﯽ ﺧﺎص ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و اﻓﺮاد ﺑﺎ دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ. ﺟﺴـﺘﺎر ﺣﺎﺿـﺮ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﭘﺲ از ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﺨﺘﺼﺮي درﺑﺎرۀ ﺳﻨﮓ ﻗﺒﺮﻫﺎ و اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ آن، ﺑﻪ ﺑﺮرﺳـﯽ و ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﻧﻈﺮﯾﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﺳﻨﮓ ﻗﺒﺮ و ﻣﯿﺰان ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺟﺎﯾﮕﺎه اﻓﺮاد را در دو دوره ذﮐﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺑـﺎ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺨﺘﺼﺮ روﺷﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﻨﮓ ﻗﺒﺮﻫﺎ ﯾﮑﯽ از ﻣﻮاردي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ آن ﯾﮏ دﯾـﺪ و ﻣﯿﺮاﺛﯽ دارد و آن را ﺑﺮاي ﺟﺎوﯾﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﺎم ﺧﻮد و اﻃﺮاﻓﯿﺎن ﺧﻮد ﻣﯽ ﭘﺮدازد و ﺳﻌﯽ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ آن را ﺑـﺎ ﻣﻘﺪاري ﻫﻨﺮ و ﺑﻪ دور از ﺗﻘﻠﯿﺪ از ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ آﯾﻨﺪﮔﺎن ﺑﮕﺬارد و ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﻐﺘـﻨﻢ ﺷﻤﺮدن ﻓﻀﺎي ﻣﻮﺟﻮد اﺛﺮ ﺧﻮد را ﮐﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه اﺳﺖ، روي اﯾﻦ ﺳﻨﮓ ﻗﺒﺮﻫﺎ ﺟﺎوﯾﺪان ﺳﺎزد و ردّي را از ﻫﻨﺮ زرﯾﻦ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺟﺎي ﮔﺬارد. ﺧﻠﻔﺎي اﯾﻦ دوره ﺑﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﺑﯿﺸـﺘﺮﯾﻦ ﻣﻀـﺎﻣﯿﻦ ﺑـﺮاي ﺟﺎودان ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﺎم ﺧﻮد، ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﻃﺒﻘﮥ آن دوره در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ و ﻃﺒﻘـ ﮥ ﻣـﺮدم ﻋـﺎدي ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺑﻬﺮه را از اﯾﻦ ﻣﻀﺎﻣﯿﻦ ادﺑﯽ ﺑﺮده اﺳﺖ.