بررسي اعتماد اجتماعي در ديوان سيف فرغاني از منظر جامعه‌شناختي

اعتماد اجتماعي يكي از مهم ترين شاخصه هاي سرمايه اجتماعي است كه در ادبيات اعتماد، انواع و سطوح گوناگوني براي آن تعريف شده است. هر يك از نظريه پردازان جامعه شناسي انواع و تعاريف متعددي براي اعتماد بيان كرده اند. مقالۀ حاضر به موضوع اعتماد اجتماعي در اشعار سيف فرغاني با تكيه بر نظريه هاي سه نظريه پرداز جامعه‌شناس-آنتوني گيدنز، رابرت پاتنام و فرانسيس فوكومايا-اختصاص دارد. فرغاني در جايگاه شاعري سياسي و اجتماعي با لحني تند مشكلات حاكم بر جامعه را نقد مي‌كند و منتقدانه به نكوهش حاكمان و صاحبان مناصب دولتي مي پردازد. به‌دليل اينكه بيشترين گلايه سيف از حكومت و نمايندگان آن است، اعتماد نهادي و عملكرد دولت بيش از ساير مصاديق در نظر انتقادي وي جلوه يافته است. دگرگوني پايه‌هاي حيات اجتماعي، عملكرد ضعيف دولت و شرايط بد اجتماعي دليل از كار افتادن نبض حيات اعتماد در ديوان سيف است. پژوهش حاضر به شيوۀ توصيفي‌تحليلي انجام شده است. در اين تحقيق سعي بر آن است با تعمق در ديوان سيف انواع اعتماد اجتماعي از منظر جامعه شناختي شرح داده شود. اعتماد اجتماعي به طوركلي به دو دسته درون گروه و برون گروه دسته‌بندي مي شود. اعتماد درون گروهي شامل اعتماد به نزديكان و خويشاوندان، اعتماد شخصي و اعتماد بين فردي و اعتماد برون گروهي شامل اعتماد نهادي، اعتماد بنيادي و ارش هاي اخلاقي است؛ در عين حال اعتماد مبتني‌بر عملكرد دولت، امنيت و دين كه به عنوان متغيرهاي وابسته به اعتماد اجتماعي است، از ديدگاه اين سه نظريه پرداز بررسي مي‌شوند.