ارائه مدل مفهوميِ ساختارهاي شناختي- ادراكي جرم‌زا در مجرمان سايبري بر اساس تحليل روايت زندگي آنان

اهداف: هدف مطالعه حاضر ارائه مدل مفهوميِ ساختارهاي شناختيادراكي جرم زا در مجرمان سايبري بر اساس تحليل روايت زندگي آنان است. اين ساختارها به انتخاب هاي فرد، اشاره دارد و در مورد مجرمان، تصميم به ارتكاب جرم تحت تأثير اين افكار و ارزش هاي آنان است. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع كيفي با رويكرد كثرت گرا و با به‌كارگيري روش نظريه داده‌ بنياد انجام گرفت. جامعه آماري را 23 نفر از مجرمان سايبري كه در سال هاي 97 و 98 توسط پليس فتا دستگيرشده بودند، تشكيل دادند. براي جمع‌آوري داده‌ها از مصاحبه هاي نيمه ساختاريافته و براي گردآوري روايات زندگي افراد از مصاحبه تحليل روايت مك آدامز (2001) استفاده شد. تجزيه‌وتحليل داده ها بر اساس دستورالعمل هاي كدگذاري استراوس و كوربين انجام گرفت. يافته‌ها: در مجرمان سايبري موردمطالعه، ساختارهاي شناختي ادراكي در حوزه هاي مختلف رواني، سبك هاي مقابله اي، بينش، سبك هويت، سازوكارهاي دفاعي براي توجيه جرم بر نگرش هاي مجرمانه به عنوان علل اصلي در بروز و حفظ رفتار مجرمانه مؤثر شناخته شدند. نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه حاضر مشخص كرد كه ساختارهاي شناختي ادراكي ناسازگارانه اي مي توانند وجود داشته باشند كه حتي ممكن است از آستانه بيماري رواني عبور نكنند، اما بر مجرميت تأثيرگذار باشند و رفتار مجرمانه را به وجود آورند يا گسترش دهند. مجرمان، نوع خاصي از تفكر رادارند كه به‌وسيله آن پنداشت‌ها و برداشت هايي را كه از محيط خوددارند ، تنظيم و تفسير مي كنند و بدين‌وسيله، به آن‌ها معني مي دهند.