ارايه رويكردي به منظور برازندگي مدل مفهومي تخصصي براي استفاده در محيط‌هاي اطلاعات مكاني مردم‌گستر (مطالعه موردي : منابع آب‌ سطحي)

امروزه سامانه هاي اطلاعات مكاني مردم گستر رويكردي نوآورانه، سريع و كم‌هزينه براي جمع آوري اطلاعات فراهم كرده است. يكي از مشكلاتِ استفاده از اين رويكرد، ناهمگوني معناييِ داده‌ها است. يكي از روش‌هاي نوين و علمي مدلسازيِ مورد استفاده با رويكرد حل مشكلاتِ مربوط به ناهمگوني معناييِ داده‌ها، هستارشناسي است. اما استفاده از هستارشناسي براي جمع‌آوري اطلاعات در سامانه‌هاي مردم‌گستر داراي چالش‌هايي اساسي است. با توجه به اينكه هستارشناسي برآمده از منابع تخصصي و روالي فني است، در نتيجه استفاده از آن نيازمند ابزار و اطلاعات تخصصي است و خروجي آن براي افراد متخصص و كارشناسان فن قابل استفاده خواهد بود، در حاليكه اطلاعات مكاني مردم‌گستر توسط افرادي جمع‌آوري مي‌شوند كه نوعا اطلاعات تخصصي نداشته و عاري از ابزار تخصصي هستند. بنابراين در تحقيقِ حاضر راهكاري ارائه شده تا براي جلوگيري از ايجاد ناهمگوني معنايي، مدل هستارشناسي را براي جمع‌آوري اطلاعات در سامانه‌هاي اطلاعات مكاني مردم‌گستر بگونه‌اي بكار ببريم كه نيازي به داوطلبان آگاه و استفاده از ابزار خاص نباشد. در اين راهكار پس از جمع‌آوري اطلاعات و توسعه‌ي مدل هستارشناسيِ اطلاعات در زمينه‌ي تخصصي مورد نظر، به كمك كلاس‌ها، زيركلاس‌ها، روابط و ويژگي‌هاي موجود در مدل هستارشناسي، يك مدل مفهوميِ قابل فهم براي عموم در سه سطحِ جزئيات ايجاد مي‌كنيم. سپس اين مدل مفهومي را با استفاده از يك جدول مراجعه، به مدل هستار‌شناسي مرتبط مي‌كنيم. با اين كار داوطلبان بر اساس مدل مفهومي اطلاعات خود را در سامانه‌ي اطلاعات مكاني مردم‌گستر وارد مي‌كنند و نتيجه‌ از مدل هستار‌شناسي به عنوان خروجي در اختيار تصميم‌گيران قرار خواهد گرفت. در نهايت با مطالعه موردي منابع آب‌هاي سطحي، مدل مفهومي از منظر سادگي و عدم ابهامِ داوطلبان و عدم نياز به اطلاعات تخصصي براي استفاده از آن، ارزيابي شد. با توجه به نتايج، مي‌توان گفت 83 درصد از مدل مفهومي بدون ابهام بوده و بدون آموزش براي كاربران قابل فهم است. همچنين نتايجِ خروجي از مدل هستارشناسي از منظر كارايي براي تصميم‌گيري ارزيابي شد كه نتايج، نشان‌دهنده‌ي تناسبِ 88 درصد از اطلاعاتِ خروجي از مدل هستارشناسي براي تصميم‌گيري است. بنابراين نتايجِ ارزيابي مدل مفهومي و مدل هستارشناسي، كارا بودن آن‌ها براي هدف مورد نظر را نشان مي‌دهد.