الگويي براي ارزيابي خطر تقلب در حسابرسي صورت‌هاي مالي

هدف: هدف اين تحقيق ارائه الگويي براي تشخيص و ارزيابي خطرهاي تحريف بااهميت ناشي از تقلب در حسابرسي صورت‌هاي مالي است.  روش: به منظور دستيابي به اين هدف، ابتدا پژوهش‌هاي انجام شده در اين حوزه براي شناسايي شاخص‌هاي مؤثر بر ارزيابي خطر تقلب مطالعه و بررسي شد و با مصاحبه با خبرگان، شاخص‌هاي ديگر مؤثر بر ارزيابي خطر تقلب استخراج شد. نظر و عقيده خبرگان راجع به شاخص‌هاي استخراج شده از طريق پرسشنامه جمع‌آوري و با استفاده از روش دلفي فازي مورد اجماع قرار گرفت. پس از آن به منظور تعيين بار عاملي شاخص‌هاي هر يك از مؤلفه‌ها از آزمون تحليل عاملي تأييدي استفاده شد. رابطه تأثير شاخص‌هاي مختلف بر ارزيابي خطر تقلب در قالب الگو‌سازي معادلات ساختاري سنجيده و الگوي پژوهش ارائه شد.  يافته‌ها: نتايج پژوهش نشان داد كه از تعداد 162 شاخص استخراج شده از مباني نظري و پژوهش‌هاي انجام شده و مصاحبه، در قالب 5 مؤلفه، تعداد 146 شاخص، اجماع عمومي گروه دلفي را كسب نمود و با انجام تحليل عاملي مشخص شد تعداد 144 شاخص از اهميت كافي برخوردار بود.  نتيجه‌گيري: مؤلفه‌هاي مؤثر بر ارزيابي خطر تقلب در حسابرسي صورت‌هاي مالي، به ترتيب اهميت عبارت است از: ويژگي‌هاي صاحبكار، ويژگي‌هاي مؤسسه حسابرسي، ويژگي‌هاي كار حسابرسي، ويژگي‌هاي محيطي و ويژگي‌هاي شخصي حسابرس كه حسابرسان بايد براي ارزيابي خطر تقلب در حسابرسي صورت‌هاي مالي به نحو مناسب اين شاخص‌ها را مورد توجه قرار دهند.