كاربرد الگوريتم‌هاي هوشمند براي مدلسازي رابطه دبي-اشل در شرايط استغراق سرريزهاي كنگره‌اي و خطي

استغراق سرريز با افزايش سطح آب پايين‌دست به ترازي مساوي يا بيش از تراز تاج سرريز، دبي عبوري از سرريز را كاهش مي‌دهد. هدف اين پژوهش استفاده از الگوريتم‌هاي SVM و GEP براي افزايش دقت پيش‌بيني رابطه‌ي دبياشل در سرريزهاي كنگره‌اي و لبه تيز مستغرق است. از متغيرهاي Hd (بار كل پاييندست جريان مستغرق)، Ho (بار كل بالادست جريان آزاد)، H* (بار كل بالادست جريان مستغرق)، P (ارتفاع سرريز)، U (سرعت جريان آزاد بالادست)، α (زاويه ديواره جانبي سرريز) و Cd (ضريب دبي جريان)، پنج پارامتر بي‌بعد Fr1، Cd، H_d/H_o ، H_o/P و α براي پيش‌بيني H^*/H_o بمنظور محاسبه نسبت دبي عبوري از پايين‌دست تحت شرايط استغراق، Qs، به دبي عبوري تحت شرايط آزاد، Q1، براساس شاخص‌هاي عملكرد مجذور ميانگين مربعات خطا (RMSE)، ضريب تبيين (R2)، خطاي نسبي (RE) و نسبت تفاوت توسعه داده شده (DDR) استفاده شدند. مقدار شاخص‌هاي RMSE، R2، RE و ZDDR(max) براي سرريز كنگره‌اي در دوره تست الگوريتم‌هاي SVM و GEP به ترتيب (0.0104، 0.9996، 1.741، 45.267) و (0.0157، 0.9992، 0.533، 19.73) و براي سرريز خطي به ترتيب (0.0066، 0.9996، 0.320، 67.91) و (0.0088، 0.9998، 0.5432، 63.73) بدست آمدند. تركيب نهايي پارامترهاي مستقل در سرريز كنگره‌اي و خطي به ترتيب شامل (Fr1، Cd، H_d/H_o ، H_o/P و α) و (Fr1 و H_d/H_o ) شدند. نتايج نشان داد SVM در هر دو سرريز نسبت به GEP عملكرد بهتري در پيشبيني H^*/H_o دارد. دقت SVM در سرريز خطي از كنگره‌اي بيشتر بود. آناليز حساسيت نشان دهنده‌ي بيشترين تاثيرگذاري Fr1 و H_d/H_o بترتيب در سرريزهاي كنگره‌اي و خطي بود.