طراحي و ساخت ملزومات سامانه‌ پرتونگاري نوتروني راكتور تحقيقاتي تهران با قابليت تصويربرداري ديجيتال زمان واقعي

پرتونگاري نوتروني يكي از روشهاي پيشرفته و بسيار كارآمد در آزمون غيرمخرب مواد و تجهيزات است. حوزه كاربردهاي اين روش سودمند و منحصر به فرد بسيار گسترده و متنوع است و از صنعت هسته اي تا صنايع نيروگاهي، صنايع نظامي، مطالعه آثار باستاني و تحقيقات مواد جديد را شامل ميشود. در اين روش، يك دسته نوترون پس از عبور از ماده و انجام برهمكنش با نمونه تحت آزمون، متناسب با سطح مقطع برهمكنش نوترون با هسته‌ها و ضخامت ماده، تضعيف مي‌شوند و به آشكارساز مي‌رسند. ميزان پرتو رسيده به آشكارساز حاوي اطلاعات ارزشمندي از درون ماده آزمون است كه با آشكار نمودن و تبديل آن به تصوير، ميتوان به جزئيات ساختاري ماده پيبرد. راكتور تحقيقاتي تهران با دارا بودن چند پورت مناسب نوترون، مهمترين منبع نوتروني كشور براي انجام تحقيقات كاربردي و توسعهاي مانند پرتونگاري نوتروني است. از الزامات اصلي براي تصويربرداري نوتروني ميتوان منبع توليد نوترون، شكل دهنده باريكه (كوليماتور)، شاتر، ميز نمونه، محيط ثبت تصوير، متوقف كننده باريكه و اتاقك حفاظ را نام برد. در پروژه حاضر، به غير از كوليماتور كه قبلا ساخته شده است، ديگر اجزاء مورد نياز براي برپايي يك سامانه پرتونگاري نوتروني با رعايت اصول حفاظت در برابر اشعه و مطابق دانش روز حوزه پرتونگاري نوتروني مبتني بر دو روش تصويربرداري بر پايه فيلم و تصويربرداري ديجيتال طراحي و ساخته شده است. پرتونگاري نوتروني ديجيتال به روش مستقيم براي اولين بار در كشور در اين پروژه طراحي و پياده سازي شده است.