كارايي مدل ويكور در پهنه‌بندي خطر زمين‌لغزش در حوضه آبخيز سد گلال استان ايلام

پديدۀ زمين‌لغزش يكي از مخاطرات طبيعي است كه همواره با خسارات مالي و جاني همراه است. شناخت عوامل ايجاد و گونه‌هاي مختلف آن براي ما از اهميت بالايي برخوردار است. شناسايي و تعيين مناطق حساس و مستعد زمين‌لغزش مي‌تواند ضمن جلوگيري از بروز خسارت‌ها، زمينه را براي اجراي طرح‌هاي پايدارسازي دامنه‌ها فراهم آورد. در پژوهش حاضر ارزيابي خطر زمين‌لغزش در حوضه آبخيز سد گلال استان ايلام با استفاده از روش تصميم‌گيري چند شاخصه ويكور انجام شده است. بر اين اساس، از بين عوامل مختلف تعداد 8 پارامتر زمين‌شناسي، ارتفاع، شيب، بارش، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده و كاربري اراضي به‌عنوان مهم‌ترين پارامترهاي مؤثر در وقوع زمين‌لغزش‌هاي منطقه، تشخيص داده شدند، سپس ضريب اهميت هركدام از عوامل مؤثر در وقوع زمين‌لغزش، با روش تحليل سلسله مراتبي سيستم‌ها به دست آمد كه معيارهاي زمين‌شناسي، شيب و بارش بيشترين ضريب اهميت را كسب كردند. سپس بر پايه الگوريتم بهينه‌سازي ويكور، درجه سودمندي و پشيماني انتخاب گزينه‌هاي برتر (زير حوضه‌ها)، مشخص و در پايان با محاسبه ميزان شاخص بهينه ويكور (Q)، زير حوضه‌ها برحسب درجه حساسيت پذيري به زمين‌لغزش در سه كلاس كيفي حساسيت پذيري كم، متوسط و زياد طبقه‌بندي شدند. نتايج نشان داد زير حوضه‌هاي بان سوهان، پلكانه و حاجي بختيار بيشترين حساسيت پذيري و زيرحوضه هاي چگان، داره ميرناصر و چگاه داراي كمترين حساسيت پذيري به وقوع زمين لغزش هستند. از انطباق نقشه‌هاي پهنه‌بندي و زمين‌لغزش‌هاي منطقه مي‌توان به صحت نقشه حاصل پي برد و همچنين مشخص شد كه مدل ويكور مورد استفاده در اين پژوهش روش كاملاً مناسبي جهت پهنه‌بندي خطر احتمال وقوع زمين‌لغزش در حوضه موردمطالعه است.