ارتباط «حكمت» و «كانسپچواليتي» در شكل گيري معماري معاصر ايراني

مساله اساسي در معماري امروزي ايران، تصور و شبهه وجود تفاوت بنيادين در محتواي معماري سنتي و معماري بعد از سنت است. مقاله حاضر در راستاي تبيين ارتباط بين مفاهيم «حكمت در معماري سنتي» و «كانسپچواليتي در معماري معاصر» ايراني، حوزه تأثير و معاني واژه‌هاي حكمت و كانسپچواليتي را تعريف و تعيين نموده، ويژگي‌هاي ساختاري اين دو برهه زماني و اجتماعي معماري را با تعاريف به عمل آمده، بيان مي‌دارد. ارتباط طولي بين الزامات دنياي سنتي در قالب حكمت ديني و عقلي يا همان«خرد حكمي»، و دنياي مدرن در قالب فردگرايي عقلي و توسعه‌گرايي علمي و تخصصي، يا همان «خرد علمي» فرض مساله تحقيق بوده، و روشن مي سازد كه كانسپچواليتي يك رويكرد ارزش خواهانه در جهان مدرنيته است. در اين تحقيق سعي شده است، با ايجاد يك ساختار قياسي و تحليلي بين ماهيت معماري سنتي و مدرن، به سازوكار تبيين مفاهيم در شكل‌گيري يك اثر معماري، از منظر واژه‌هاي حكمت وكانسپچواليتي پرداخته شود. معماري كانسپچوال در چارچوب تاريخي آن (معماري معاصر ايراني)، «معماري التقاط از حكمت» بوده و اساس آن بصري و مبتني بر اصالت تصوير است. فراتر از آن، از دست آوردهاي مهم اين مقاله براي ادامه در پژوهش‌هاي آتي، و مدل‌سازي براي ترسيم عاقبت معماري ايراني، روش«نيوكانسپچواليتي» يا «نو مفهوم‌گرايي حِكمي» از طرف نگارنده مي‌باشد.مي‌توان به رويكرد طراحيپژوهانه «نو مفهوم گرايي» اين مقاله با اتكاء به «پارامدل» ها و «روش‌هاي طراحي پارامتري» اشاره نمود كه در نقد روش كانسپچواليتي و ارتقاء آن، موضوع «ويژگي»هاي ذاتي و «سرشت مايه»هاي ساختار زمينه ساخت در «پارامدل»ها را جايگزين «تصوير» در«كانسپچواليسم» نموده، و بر اساس اين تفكر، رويكرد جامع‌تري براي تعريف هويت در ساختارهاي سرزميني، بنيان مي‌‎نهد.