مباني فلسفي اخلاق در علوم پزشكي با رويكرد اسلامي

مقدمه:  هر حيطه اي از دانش بشري، بر مباني فلسفي ويژه اي پايه گذاري شده است. اين اصول، چارچوب اساسي آن را مشخص مي كند. هستي شناسي، شناخت شناسي، روش شناسي، و انسان شناسي، مباني فلسفي تشكيل دهنده ي يك حوزه ي دانشي خاص است. اخلاق در علوم پزشكي نيز در چارچوب مفاهيم اسلامي داراي بنيان‌هاي فلسفي ويژه‌ي خود است.اين پژوهش به واكاوي و تبيين  اين مباني از متون اسلامي به‌ ويژه قرآن است و تلاش دارد در راستاي اجرائي نمودن بخشي از اهداف نقشه ي جامع علمي كشور به بومي‌سازي و اسلامي نمودن آن بپردازد. روش‌ها: نوع و پارادايم پژوهش، كيفي است كه در قالب، طرح تحقيقاتي غير‌پيدايشي است و روش جمع آوري داده ها، اسنادي و كتابخانه اي است. رويكرد تجزيه و تحليل داده ها بصورت توصيفي تفسيري است. اين پژوهش با مراجعه به متون اسلامي به‌ويژه قرآن، به استخراج مولفه ها و معيار‌هاي مورد نظر پرداخته است. يافته‌‌ها: با توجه به مباني هستي‌شناسي، معرفت‌شناسي و انسان‌شناسي اسلام، مهمترين شاخصه‌هاي اخلاق در علوم پزشكي شامل نگرش توحيدي، انگيزه‌ي قرب الهي، محبت و تقوا است. مفاهيم كاربردي ديگري مثل بندگي، تهذيب نفس نيز در اين راستا مطرح است. نتيجه‌گيري: طبيب و ساير عوامل درماني با بهره‌گيري از توان و ظرفيت نظام مهندسي تربيت اخلاقي اسلام، مي‌توانند به اهداف انساني و اسلامي در دامنه‌ي علوم پزشكي دست يابند. سيستم آموزشي پزشكي و پرورشي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي با مبنا قرار دادن اصول نظام اخلاقي اسلام در برنامه‌هاي درسي و كار‌آموزي خود مي‌توانند، دانشجويان را در حيطه‌ي نگرشي، انگيزه‌شي و مهارتي، مطابق مباني اسلامي، تربيت نمايند.