دخل و تصرف در ترجمۀ فارسي رمان هاي معاصر انگليسي: پژوهشي پيكره-بنياد

نظر به تاثير عوامل فرازبانشناختي مانند فرهنگ و ايدئولوژي، ترجمه هرگز عملي خنثي نبوده است. يك اثر ادبي ممكن است در گذار از فرآيند ترجمه با انگيزه هاي مختلفي از جمله انطباق با هنجارهاي فكريفرهنگي جامعۀ مقصد، در معرض انواع دخل و تصرف قرار گيرد. پژوهش حاضر تلاشي است در جهت كشف ميزان و راهبردهاي دخل و تصرف به كار رفته در ترجمۀ فارسي رمانهاي معاصر انگليسي، بسامد اين راهبردها، بخشهاي دستكاري شده و نيز نوع اين دستكاريها. بدين منظور پيكره اي موازي، متشكل از چهار رمان انگليسي (دختري با گوشواره مرواريد، خاطرات نديمه، تصوير دوريان گري و زورباي يوناني) به همراه ترجمۀ فارسي آنها، گردآوري و در سطح متني تحليل شد. پس از طبقه بندي بخشهاي دستكاري شده و نيز انواع دخل و تصرفهاي صورت گرفته، مشخص شد حجم موارد دستكاري شده كمي بيش از دو درصد از كل متن، و راهبرد «حذف» در همۀ ترجمه ها پربسامدترين راهبرد بوده است. 60 درصد از موارد دستكاري شده حساسيت برانگيز و 40 درصد غيرحساسيت برانگيز بوده اند