تحليل خطاهاي دانش‌آموزان دوزبانۀ تركي ‌‌آذربايجاني - فارسي در كاربرد فعل فارسي بر اساس انگارۀ چهار تك‌واژ

تحقيق حاضر، خطاهاي دانش‌‌آموزان دوزبانۀ تركي‌‌آذربايجاني ـ فارسي در كاربرد نشانه‌‌هاي تصريفي فعل فارسي را بر اساس انگارۀ چهار تك واژ، مطالعه كرده است. داده‌‌ها از نوشته‌‌هاي 50 نفر از دانش‌‌‌آموزان دختر و پسر پايه‌‌هاي سوم و چهارم ابتدايي مناطق روستايي شهرستان مشگين‌‌شهر گردآوري شد. ابتدا نشانه‌‌هاي تصريفي فعل زبان فارسي در چارچوب انگارۀ چهار تك واژ، به دو گروه تك واژهاي نظام‌‌مند متقدم (نشانه‌‌‌هاي نفي، امري، مجهول و سببي) و تك واژهاي نظام‌‌‌مند بيروني متأخر (نشانه‌‌‌هاي شخص و شمار، زمان، نمود و وجه التزامي) تقسيم شد. با استخراج و دسته‌‌بندي خطاها، مشخص شد كه دانش‌‌‌آموزان هر دو پايه، در كاربرد تك واژهاي نظام‌‌‌مند بيروني متأخر فعل نسبت به تك واژهاي نظام‌‌‌مند متقدم آن مشكل دارند و آن ها را ديرتر ياد مي‌‌‌‌‌گيرند. به نظر مي‌‌‌رسد كه بين ماهيت انواع مختلف تك واژها (فعال شدن تك واژها در سطوح انتزاعي توليد گفتار) و ترتيب فراگيري آن ها، ارتباط وجود دارد. تك واژهاي نظام‌‌‌مند بيروني متأخر در سطح متأخرتر فرايند توليد انتزاعي، با فراخوان چارچوب نحوي ـ ساخت واژي زبان مقصد، انتخاب مي‌شوند، در حالي كه انتخاب تك واژهاي نظام‌‌‌مند متقدم به‌‌صورت غيرمستقيم در سطح مفهومي ـ واژگاني و هم زمان با انتخاب مستقيم تك واژهاي محتوايي، صورت مي‌‌گيرد. نتايج تحقيق حاضر در انطباق با مطالعۀ ويي (2000) است كه با اتكا به انگارۀ چهار تك واژ، ترتيب فراگيري انواع تك واژها را تبيين كرد.