بررسي تطبيقي مراحل سلوك عرفاني از نگاه بانو مجتهده امين و ترزا آويلايي

عرفان عملي يا سلوك، اساس و زيربناي عرفان است. عرفان نظري تفسير و تعبير يافته هاي عرفان عملي است. عرفا براي سلوك عرفاني مراحل مختلفي را برشمردهاند لكن اساس اين مقامات و منازل بر هم منطبق بوده و از اين حيث اختلاف چنداني بين آنان ديده نميشود. در اديان الهي ديگر نيز عرفايي وجود دارند كه با سلوك عرفاني به كشف و شهود پرداختهاند. بانو امين و ترزا آويلايي از جمله عرفاي بنامِ اسلام و مسيحيت به شمار ميروند. هر دوي آنان شخصاً مراحل سلوك را تجربه كردهاند و آن را در آثار خويش تشريح نمودهاند. ترزا مراحل سلوك را در «كاخ درون» هفت مرحله برشمرده و بانو امين در كتاب «سير و سلوك در روش اولياء و سعدا» مراحل سلوك را طي هشت مرحله بيان نموده است. نتيجۀ تطبيق مراتب سلوك در بين ايشان نشان ميدهد عناصر اصلي و مراحل سلوك نزد آنها اشتراكات فراواني دارد و ميان آنان تفاوت عمدهاي ملاحظه نميشود. تنها در زمان پيدايش حالات عرفاني، گاهي تفاوت هايي ديده ميشود. توصيفات ايشان گوياي اين است كه هر دو عارف در نهايت به وحدت شهود رسيده اند.