طراحي الگويي براي تعيين عوامل مؤثر در بروز فساد اداري و بررسي نقش نظارت و شفافيت سازماني در پيشگيري از آن

هدف پژوهش، طراحي الگويي به منظور تعيين عوامل مؤثر در بروز فساد اداري و بررسي نقش  نظارت و شفافيت سازماني در پيشگيري از آن است. پژوهش از نظر هدف، كاربردي، و روش آن آميخته متوالي است. جامعه آماري در بخش كيفي 16 نفر از خبرگان آگاه هستند. داده‌هاي بخش  از طريق مصاحبه و شناسه‌گذاري و روش دلفي به دست آمده است. در بخش كمي جامعه آماري مورد نظر 4700 نفر از نيروهاي شاغل در سازمان تأمين اجتماعي در شعبات و مراكز درماني شهر و استان تهران هستند كه با استفاده از روش كوكران 355 نمونه انتخاب شد و براي تحليل داده‌ها از تحليل عاملي تأييدي و معادلات ساختاري بهره‌گيري شد. طي فرايند شناسه‌گذاري 134 مفهوم اوليه و پس از روش دلفي 90 شاخص در دو محور استخراج شد. سپس، الگوي اوليه تحقيق طراحي، و با استفاده از روشهاي تحليل عاملي تأييدي و معادلات ساختاري ارزيابي و تأييد شد. تفسير نتايج تحليل مسير نشان مي‌دهد، عامل سازماني بيشترين تأثير را در ايجاد فساد اداري دارد. عامل محيطي دومين رتبه و عامل فردي سومين جايگاه را درگسترش فساد اداري در اين پژوهش دارد. شاخصهاي ضعف نظارتي، ضعيف بودن خطر كشف جرم، همرنگ جماعت شدن و برتري منافع فردي به منافع عمومي، دوري ازمعنويت (ماديگرايي و تجمل‌گرايي افراطي) ازجمله عواملي است كه در بروز فساد اداري نقش زيادي دارد. با نظارت و بازرسيهاي دوره‌اي و اتفاقي مي‌توان خطر كشف جرم را در سازمانها افزايش داد و محيط‌هاي سازماني را به منظور هر گونه تخلف و فسادي نا امن كرد و هم‌چنين با اصلاح و شفاف‌سازي ساختارها، تعاملات و فرايندهاي سازماني، استقرار نظام شايسته‌سالاري مي‌توان موفق به مديريت و مهار فساد اداري شد.