پايش تغييرات پهنه‌هاي فرسايشي با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي طي دوره‌هاي پر آبي، نرمال و كم آبي (مطالعه موردي: منطقه‌ي نيمروز سيستان)

يكي از مشكلات مناطق خشك از جمله سيستان، تخريب و فرسايش است كه علت آن كمبود پوشش گياهي و بهره برداري نامعقول از عرصه هاي طبيعي است. هدف از اجراي اين پژوهش، پايش تغييرات پهنه‌هاي در معرض فرسايش بادي در منطقه‌ ي نيمروز سيستان طي سال‌هاي كم آبي، نرمال و پر آبي است؛ بدين منظور در ابتدا با استفاده از روش‌هاي ريزمقياس نمايي، به تهيه ي سري زماني تصاوير ماهواره‌هاي با قدرت تفكيك مكاني و زماني بالا با استفاده از تصاوير ماهواره ي لندست و موديس پرداخته شد. سپس با استفاده از مدل ESTARFM، تصاوير مربوط به سال هاي كم آبي (2001)، نرمال (2008) و پرآبي (2019) شبيه ‌سازي شد. براي پايش تغييرات پهنه‌هاي فرسايشي نيز نقشه ‌ي كاربري اراضي مربوط به سال‌هاي كم آبي (۱۳۸0)، نرمال (۱۳87) و پر آبي (1398) استخراج و با ارزيابي صحت طبقه‌‌بندي اين نقشه‌ها، عمليات آشكارسازي تغييرات با استفاده از روش مقايسه پس از طبقه‌بندي براي اين نقشه‌ها انجام شد. در بررسي تغييرات پهنه‌هاي فرسايشي، يافته‌ها نشان داد كه طي دوره ي كم آبي تا نرمال، بيشترين درصد تغييرات (35.84 درصد) مربوط به تبديل اراضي باير به پهنه‌‌هاي فرسايشي با مساحتي حدود 32708.68 هكتار و در رتبه ي بعدي، مربوط به تبديل پهنه‌هاي فرسايشي به اراضي مرتعي با پوشش گياهي كمتر از 10 درصد (25.24 درصد) است. همچنين نتايج نشان داد كه طي دوره ي كم آبي تا پرآبي، بيشترين درصد تغييرات به ترتيب برابر با 25.38 و 25.98 درصد بود و به تبديل پهنه‌هاي فرسايشي به پهنه‌هاي آبي و مرتع اختصاص داشت. همچنين نتايج بيانگر آن است كه طي دوره ي پرآبي با افزايش سطح پهنه‌هاي سيل ‌گير در منطقه ‌ي مورد مطالعه، وسعت پهنه‌هاي فرسايشي نسبت به دوره ي كم آبي60 درصد (معادل با 8059.36 هكتار) كاهش يافت. نتايج نشان داد كه تغيير شرايط هيدرولوژيكي جريان‌هاي ورودي به سيستان، در وسعت پهنه‌هاي فرسايشي منطقه نقش بارزي داشت كه بهبود شرايط آن نيازمند مطالبه ي حق آبه منطقه ‌ي سيستان از كشور افغانستان است.