استقرار سامانه فراسوي بهايابي برمبناي فعاليت در دانشكده مديريت و اطلاع‌رساني پزشكي تبريز: يك رويكرد نوين براي تحليل هزينه‌تمام شده در آموزش عالي

زمينه و هدف: سيستم‌هاي سنتي محاسبه و تحليل بهاي تمام شده از كارايي مناسبي براي محاسبه‌‌ي بهاي تمام شده به روز و تحليل هزينه‌هاي آموزش برخوردار نمي‌باشد. مطالعه‌‌ي حاضر با هدف استقرار سامانه فراسوي بهايابي بر‌‌مبناي فعاليت در دانشكده مديريت و اطلاع‌رساني پزشكي تبريز انجام شده است. روش بررسي: مطالعه‌‌ي حاضر يك پژوهش چند‌‌‌روشي است كه در سال‌تحصيلي ۹۷-۱۳۹۶ به دنبال طراحي و استقرار سامانه حسابداري فراسوي بهايابي برمبناي فعاليت (Beyond Activity Based Costing System (BABCS در دانشكده مديريت و اطلاع‌رساني پزشكي تبريز اجرا شد. ابتدا با استفاده از مدل و نشانه‌گذاري فرايند كسب و كار (Business Process Modeling Notation (BPMN تعداد ۳,۷۲۹ فعاليت در قالب ۳۸۴ فرايند شناسايي شد و سپس در نرم‌افزار BizagiModeler مصور و اصلاح گرديد. هزينه‌هاي سربار به نسبت عملكرد و زمان فعاليت‌ها، به مراكز فرايند نهايي و موضوعات هزينه تخصيص پيدا كرد. كار بر روي داده‌هاي اوليه در فضاي Excel و بهايابي در قالب سامانه بهايابي (Dptsco) انجام شد. يافته‌ها: نرم‌افزار نظام نوين مالي مورد استفاده در دانشكده به رغم داشتن قابليت ثبت و نمايش اطلاعات مربوط به اعتبارات و هزينه‌‌كرد، براي تحقق اهداف حسابداري تعهدي همچنان نيازمند بازنگري و ارتقا مي‌باشد. كل هزينه‌كرد دانشكده در سال مطالعه، معادل ۶۱,۸۷۲,۵۴۵ هزار ريال مي‌باشد كه ۵۷,۱۵۹,۸۸۲ هزار ريال مربوط به آموزش و ۴.۸۱۲.۶۶۳ هزار ريال سهم فعاليت‌هاي امور پژوهش است. براساس نتايج به‌دست آمده از سامانه‌‌ي BABCS ميانگين بهاي تمام شده‌‌ي هر واحد درسي در دانشكده ۵.۱۰۲ هزار ريال و ميانگين بهاي تمام شده‌‌ي تربيت دانشجو ۳۵۶.۰۹۲ هزار ريال محاسبه شد. بيشترين و كمترين مقدار بهاي تمام شده‌‌ي تربيت دانشجو مربوط به رشته‌‌ي‌‌ كارشناسي ارشد مديريت و اصلاحات در نظام سلامت (MPH) ۸۰۰.۱۳۰ هزار ريال و كارشناسي فناوري اطلاعات سلامت ۱۰۰,۱۷۱ هزار ريال محاسبه شد. نتيجه‌گيري: دانشكده‌‌ي مديريت و اطلاع‌رساني پزشكي تبريز بيشترين سهم از منابع خود را صرف هزينه حقوق و مزاياي كاركنان نموده است، به‌‌طوري‌‌كه با استقرار سامانه فراسوي بهايابي بر مبناي فعاليت و اتصال آن با ساير سامانه‌هاي الكترونيكي دانشگاه مي‌تواند نقشي اساسي در مديريت فرايندها و افزايش كارايي كاركنان و دانشكده داشته باشد.