اثرات اندازه رسوب روي ظرفيت جداسازي جريان شياري در شيب‌هاي تند سراوان رشت

حداكثر مقدار جدا شدن خاك به دليل جريان سطحي رواناب، به عنوان ظرفيت جدا شدن خاك ناميده مي شود. مطالعه حاضر با هدف بررسي اثر كلاس‌هاي اندازه ذرات بر ظرفيت جداسازي جريان شياري (Dc) در حوزه آبخيز سراوان (شمال ايران) انجام شد. براي اين منظور، تغييرات Dc در نمونه هاي خاك با سه كلاس اندازه ذرات (0-1 ، 1-2 و 2-3 ميلي متر) تحت شرايط آزمايشگاهي از طريق يك فلوم آزمايشي در پنج درجه شيب (4.1 تا 38.3 درصد) و پنج دبي جريان (0.26 تا 0.67 ليتر بر متر در ثانيه) با پنج تكرار اندازه گيري شده است. نتايج نشان داد كه ظرفيت جداسازي جريان شياري در كلاس 32 ميلي‌متر در مقايسه با ساير كلاس هاي اندازه ذرات به طور معني داري بالاتر است (p 0.05). قدرت جريان واحد به عنوان پيش بيني كننده بسيار دقيق ظرفيت جداسازي جريان شياري در زمين جنگلي حوزه آبخيز سراوان بود. فرسايش‌پذيري شياري كه با استفاده از رابطه Dc و تنش برشي جريان آب محاسبه شد، كم‌ترين مقدار را در كلاس ذرات 10 ميلي‌متر داشت. به طور كلي، اين مطالعه تأييد كرد كه ذرات با اندازه بزرگتر از 2 ميلي‌متر روي شيب‌هاي تند بيش‌تر در معرض فرسايش و جدا شدن از طريق رواناب سطحي در اكوسيستم‌هاي محيطي حساس مانند پارك جنگلي سراوان در بخش شمالي ايران هستند.