بررسي مدل مقاومت جريان سه پارامتري در رودخانه‌هاي درشت‌دانه (مطالعه موردي: رودخانۀ دريوك)

رايج ترين رويكرد اتخاذشده براي مقاومت جريان در هيدروليك كانال‌هاي باز معادلۀ مانينگ مي باشد. ازآنجاكه ضريب زبري مانينگ عمق آب و سرعت جريان را ثابت در نظر مي‌گيرد و شرايط جريان در رودخانه‌ها غيريكنواخت است؛ ضروري است اين معادله با در نظر گرفتن مشخصات هندسي و هيدروليكي رودخانه‌ها تعديل گردد. بر اين اساس در اين مقاله يك مدل مقاومت جريان سه پارامتري كه شكل كلي تري از معادلۀ مانينگ است، ارائه مي‌شود. پارامترهاي اين مدل با استفاده از اندازه‌گيري‌هاي 8 مقطع از رودخانۀ درشت دانۀ دريوك در استان مازندران كه داراي پوشش گياهي در سواحل خود مي‌باشد، واسنجي شدند. با كاربرد سه روش مشخصات لايه‌مرزي، قانون سهمي و دونقطه اي و روش ضمني دارسي-ويسباخ، سرعت برشي محاسبه گرديد. نتايج نشان داد كه روش ضمني دارسي ويسباخ از دقت بالايي در برآورد مقاومت جريان برخوردار است. همچنين صحت نتايج از طريق مقايسۀ دبي محاسبه‌شده به‌وسيلۀ مدل با مقدار دبي اندازه گيري شده تائيد شد. نتايج نشان داد كه مدل سه پارامتري در 75 درصد مقاطع برآورد بهتري نسبت به معادلۀ مانينگ دارد. همچنين ميانگين درصد خطاي مدل ارائه‌شده 24 درصد بود درحالي‌كه اين مقدار براي معادلۀ مانينگ 32 درصد محاسبه شد.