بررسي ويژگي‌هاي كيفي خاك متأثر از لكه‌هاي گياهي با فرم‌هاي رويشي مختلف در منطقۀ ميان‌جنگل فسا

مطالعۀ ويژگي هاي مهم خاك و پوشش گياهي مي تواند پتانسيل بالقوۀ مرتع را نشان دهد و تعيين وضعيت آن را ميسر مي سازد. از طرفي تأثير گونه هاي گياهي مختلف بر ويژگي هاي سطح خاك از جمله فرسايش، رسوب، رواناب، نفوذپذيري و ساير عوامل، متفاوت است. در همين راستا، تحقيق حاضر با هدف بررسي ويژگي هاي ساختاري و عملكرد فرم هاي رويشي مختلف بر شاخص هاي سطح خاك در حوزۀ آبخيز ميان جنگل فسا انجام گرديد. پس از اندازه گيري 11 عامل سطح خاك در سه ترانسكت 100متري، پتانسيل هاي عملكردي (پايداري، نفوذپذيري، چرخۀ ريزمغذي) با استفاده از روش تحليل عملكرد چشم انداز، طبقه بندي شدند. همچنين خصوصيات ساختاري شامل تعداد لكه هاي گياهي، طول و عرض لكه ها، درصد طول لكه در ترانسكت، شاخص سطح لكه ها و شاخص سازمان يافتگي ثبت گرديد. نتايج نشان داد چهار لكۀ اكولوژيك درختچه ، بوته ، گندمي و علفي و فضاي بين لكه اي خاك لخت و لاشبرگ در منطقۀ مورد مطالعه مستقر است. شاخص سازمان يافتگي و  شاخص سطح لكه در منطقۀ مورد مطالعه به ترتيب 0.40 و 0.03 مي باشد. لكه هاي گياهي با فرم هاي مختلف رويشي اثر متفاوتي بر عملكرد اكوسيستم منطقه دارند. فرم رويشي درختچه اي داراي بيش ترين پايداري است كه تفاوت معني داري با ساير فرم هاي رويشي دارد. از نظر شاخص نفوذپذيري در منطقۀ مورد مطالعه، اختلاف معني داري بين لكه هاي اكولوژيك با فرم هاي رويشي درختچه اي و گندمي وجود ندارد. در عناصر ريزمغذي خاك، بين لكه هاي اكولوژيك و ميان لكه، اختلاف معني دار وجود دارد. فرم رويشي درختچه اي داراي بيش ترين مقدار چرخۀ عناصر ريزمغذي است. به طور كلي، فرم رويشي شاخص گياهان لكۀ اكولوژيك منطقۀ مورد بررسي، درختچه اي است. از اين رو، به منظور كنترل بيولوژيك و اصلاح مراتع در منطقۀ ميان جنگل فسا، كاشت پوشش گياهي با فرم رويشي درختچه اي پيشنهاد مي گردد.