عوامل تأثيرگذار بر وقوع حريق در مراتع نازلوچاي اروميه با استفاده از تكنيك DEMATEL

پژوهش حاضر به‌‌منظور تعيين عوامل تأثيرگذار بر وقوع آتش‌سوزي‌‌ها در مراتع كوهستاني نازلوچاي، به‌‌عنوان يكي از حوزه‌‌هاي آبخيز منتهي به درياچۀ اروميه، انجام شد. براي شناسايي و تعيين عوامل مؤثر، از تكنيك ارزيابي تصميم‌‌گيري استفاده شد. در اين ارتباط، درصد شيب، جهت شيب، ارتفاع، نوع (ريختار) پوشش گياهي، تراكم گونه‌‌هاي غالب، درصد پوشش تاجي، جمعيت نيروي انساني، مجاورت با جاده، مجاورت با مناطق مسكوني، مجاورت با زمين‌هاي كشاورزي، مجاورت با منابع آبي، نوع شغل مردم بومي و كاربري فعلي اراضي، به‌‌عنوان معيارهاي تأثيرگذار و تأثير‌‌پذير، مد نظر قرار گرفت. با تشكيل ماتريس ميانگين، محاسبۀ ماتريس تأثير روابط مستقيم بي‌‌مقياس شده، محاسبۀ ماتريس كل (ماتريس مجموع تأثيرات مستقيم و غيرمستقيم) و محاسبۀ ماتريس ميزان تأثيرگذاري و تأثيرپذيري، ترتيب ميزان تأثيرگذاري و تأثيرپذيري هر يك از معيارهاي ذكر شده، مشخص شد. بر مبناي نتايج، كاربري فعلي اراضي، بيشترين تأثيرپذيري (3.9308) و جهت شيب، كمترين تأثيرپذيري (1.0475) را بر پديدۀ آتش‌‌سوزي‌‌هاي منطقه داشت. ضمن اينكه كاربري فعلي اراضي و جمعيت نيروي انساني، به‌‌ترتيب تعامل بيشتري با ساير عوامل آتش‌‌سوزي‌‌ها داشتند و وزن اين عوامل بر وقوع پديدۀ آتش‌‌سوزي، بيشتر بود. بر اساس نتايج بردار ارتباط كه معرف قطعيت يك معيار به‌‌عنوان معيار تأثيرگذار است، مجاورت با جاده (1.43) و ارتفاع (0.6)، بيشترين تأثيرگذاري را بر مجموعه عوامل ديگر در زمينۀ وقوع حريق در مراتع منطقه داشتند. نتايج حاصل، مي‌‌تواند به كارشناسان منابع طبيعي، در تهيۀ نقشه‌هاي ريسك آتش‌‌سوزي، كمك كند تا مرحلۀ پيشگيري حريق، آگاهانه‌‌تر و علمي‌‌تر انجام شود. هرچه اطلاعات ورودي نقشه‌هاي ريسك، دقيق‌تر باشد و تكنيك‌هاي تصميم‌‌گيري چند منظوره قوي‌تري به كار برده شود، نقشه‌هاي ريسك دقيق‌تري تهيه مي‌گردد.