بررسي اثر تيماردهي شستشوي بذر با اسيد سولفوريك و آبياري با آب شور بر روي جوانه‌زني بذورZygophyllum fabago L.

رشد و عملكرد گياهان در محيط تحت تأثير تنش هاي محيطي زنده و غير زنده متعدد و نيز خواب بذر محدود مي باشد. شوري در خاك، يكي از تنش هاي مهم نواحي خشك و نيمه خشك است. خواب بذر يك سازوكار كليدي جهت بقاي گياهان در محيط رشد طبيعي مي باشد. هدف از تحقيق حاضر بررسي اثر تيمارهاي شستشوي بذر با اسيد سولفوريك و آبياري بذور با آب شور بر روي جوانه زني بذور گياه دارويي Zygophyllum fabago مي باشد. با توجه به تحقيقات قبلي مرتبط، بدين منظور براي اعمال تيمار اسيدشويي سه غلظت 0، 10 و 20 درصد تهيه شد. براي تيمار شوري نيز چهار سطح: 0، 60، 90 و 120 ميلي مول بر ليتر در نظر گرفته شد. آبياري با اسپري آب پاش در مواقع لازم روي همۀ پتريديش ها به طور مساوي صورت پذيرفت. شمارش بذرهاي جوانه زده هر روز انجام شد و تا زماني كه در چند روز متوالي، افزايشي در تعداد بذر جوانه زده مشاهده نگرديد، ادامه يافت. نتايج نشان داد تيمارهاي اسيد و شوري بر جوانه زني بذر Z. fabago اثر معني داري دارند. اثرات اصلي تيمارها بر سه پارامتر درصد، سرعت و زمان جوانه زني در سطح يك درصد معني دار بود. اثر متقابل اسيد و شوري نيز تنها در خصوص ميزان سرعت جوانه زني معني دار بوده و براي دو پارامتر ديگر معني دار نبوده است. مقايسۀ ميانگين اثر اصلي سطوح مختلف تيمار اسيد بر درصد جوانه زني گياه Z. fabago نشان داد تيمارهاي غلظت اسيد صفر و ده درصد با ميزان 59 و 60 درصد مقدار بيشتري را دارد. در خصوص اثرات اصلي تيمار شوري نيز تيمار شوري صفر ميلي مول بر ليتر داراي درصد جوانه زني بيشتري با ميزان 75 درصد است. پارامتر متوسط زمان جوانه زني نتايج برعكس بوده و تيمارهاي اسيد 20 درصد و شوري 120 ميلي مول بر ليتر با مقدار 7.4 و 7.9 داراي بيشترين مقدار نسبت به ساير تيمارها بوده است. درخصوص مقايسۀ ميانگين حاصل از اثرات متقابل اسيد و شوري نيز نتايج نشان داد بهترين تركيب تيماري مربوط به اسيد صفر درصد و شوري صفر و ده ميلي مول بر ليتر مي باشد. بنابراين گونۀ Z. fabagoبرايرشد بهينۀ خود نياز به غلظت هاي پايين شوري و اسيد سولفوريك دارد. از اين رو از آن مي توان براي اصلاح و احياي اكوسيستم هاي مرتعي با توجه به ميزان شوري منطقۀ مورد نظر استفاده كرد.