چكيده فارسي :
حافظ شيرازي براي مردم هند شاعري شناخته شده و محبوب است. در هندوستان حافظ را شاعري آزادانديش و مبارز مي شناسند كه در برابر خودكامگي و ستمگري حاكمان روزگار خود ايستاده است. در اين مقاله، چگونگي مقاومت حافظ در برابر خشونت و استبداد حاكمان روزگارش با استناد به ابياتي از غزل هاي او بررسي و بازنموده مي شود. ابتدا تعاريف مقاومت آمده و سپس مقاومت به دو نوع شديد و خفيف، تقسيم و توضيح داده مي شود. مقاومت خفيف به صورت كنايه، اشاره، رمز، مجاز و سمبل نشان داده مي شود. بررسي ديوان حافظ نشان مي دهد مقاومت خفيف در شعر حافظ به طوركامل موجود است. مقاومت خفيف حافظ در مقابل هركسي است كه از آيين ديني و مذهبي و به ويژه جنبه ي انساني فرار مي كند و خود را به جنبه ي منفي آن مي سپارد. حافظ نماينده ي جرئت و شهامت بودہ و حرف خود را با جسارت اما همراه با ادب بيان كرده است. او زمامداران قدرت را به توجّه و بازبيني در اعمال خود دعوت نموده است و هيچ گاه از دايره ي ادب بيرون نرفته است.
