تجزيه ژنتيكي صفات زراعي ارقام جو (.Hordeum vulgare L) تحت تنش شوري با استفاده از تلاقي دي‌آلل

به‌منظور تعيين وراثت‌پذيري و پارامترهاي ژنتيكي برخي صفات زراعي در ارقام جو، بذور F1 حاصل از تلاقي نيمه‌دي‌آلل 7 × 7 به همراه والدين در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار و تحت شرايط بدون تنش و تنش‌هاي شوري 8 و 12 دسي‌زيمنس بر متر ارزيابي شدند. تجزيه ژنتيكي به روش‌ هيمن و روش دوم در مدل ثابت گريفينگ انجام شد. شيب‌خط رگرسيون Wr روي Vr در هر سه شرايط، اختلاف معني‌داري با يك نشان نداد، اما با صفر اختلاف معني‌داري نشان داد كه نشان‌دهنده كفايت مدل افزايشي - غالبيت براي اين صفات است. وراثت‌پذيري عمومي صفات بالا (0.9-0.7) و وراثت‌پذيري خصوصي صفات متوسط به بالا (0.8-0.4) بود. نتايج نمودارهاي رگرسيوني نشان داد كه والد افضل داراي بيشترين آلل غالب بود. معني‌دار بودن جزء ژنتيكي a، در بيشتر صفات نشان‌دهنده نقش اثرهاي افزايشي ژن در كنترل صفات بود. جزء ژنتيكي b در بيشتر صفات معني‌دار بود كه نشان‌دهنده حضور اثرهاي غالبيت ژني در كنترل صفات است. برآورد توزيع آلل‌هاي مثبت و منفي در والدين نشان داد مقدار اين نسبت در كليه صفات (به‌جز وزن دانه در سنبله تحت تنش 12 دسي‌زيمنس بر متر) كمتر از 25 درصد بود كه نشان‌دهنده عدم تقارن در توزيع آلل‌هاي مثبت و منفي در بين والدين است. بر اساس اثرات تركيب‌پذيري عمومي در شرايط شوري، رقم كوير آلل‌هاي مطلوبي براي صفات ارتفاع بوته، وزن دانه در سنبله و وزن صددانه را دارا مي‌باشد و مي‌تواند به‌عنوان يك والد عمومي در برنامه‌هاي به‌نژادي به‌كار برده شود. برآورد وراثت‌پذيري عمومي و خصوصي بالا براي بيشتر صفات گوياي اميدبخش بودن اين مواد ژنتيكي براي به‌نژادي تحت شرايط نرمال و تنش شوري بود.