بازنماييِ فرايندهاي شناختي‌‌ در قصۀ «خاله‌سوسكه»: بر پايۀ تحليل گفتمان

«تحليل گفتمان» شيوه اي براي بررسي شكل گيري معنا در واحدهاي زبانيِ بزرگتر از «جمـله» است كه علاوه بر زبان، سازه هاي فرازباني را نيز ملحوظ مي دارد. خلاف تحليل گفتمان هاي زبان محور، شيوۀ تحليل اين پژوهش بر روان شناسي شناختي، به عنوان وجه فرازبانيِ گفتمان، تمركز دارد. در قصۀ «خاله سوسكه» درونمايۀ «ازدواج» هر يك از شخصيت ها را دچار چالش هاي شناختاريِ قضاوت، تصميم گيري، و حل مسئله مي كند، از همين رو رويكردي بر پايۀ روان شناسي شناختي براي تحليل قصۀ مذكور اختيار شده است. پژوهش حاضر بر آن است كه در موقعيت هاي اجتماعيِ داخل قصه، رابطۀ پنهانِ گفته ها و كنش هاي شخصيت ها را با فرايندهاي شناختي شان (نه با فرايندهاي شناختيِ خواننده) آشكار سازد. در همين راستا، با روش تحليلي توصيفي به اين پرسش پاسخ مي دهد كه: گفتمان هاي دوجانبه اي كه بين شخصيت هاي مختلف قصه شكل مي گيرد چگونه توسط فرايندهاي شناختيِ آن شخصيت ها هدايت مي شوند؟ كودك به خاطر همذات پنداري با قصه، چگونگي به كارگيري شناختارهاي مورد استفادۀ شخصيت ها را ناآگاهانه در شبكۀ شناختيِ خود نهادينه مي كند، ازهمين رو، بازنمايي فرايندهاي شناختيِ شخصيت هاي قصه با بازنمايي فرايندهاي شناختيِ خوانندۀ قصه همبسته است. در همين راستا، پژوهش حاضر نشان مي دهد: بازنماييِ تكاليفي كه مانند قصۀ خاله سوسكه با نتايج تفسيري همراه اند، ژرف پردازي و گسترش فرآيندهاي شناختي كودك را تقويت مي كنند.