بررسي تحليلي- انتقادي نظريۀ اشتراك معنوي در گزاره‌هاي الهياتي از منظر آيت الله جوادي‌آملي

علامه جوادي آملي، از شارحان برجستۀ حكمت متعاليه، در معناشناسي گزاره‌هاي الهياتي، نظريۀ اشتراك معنوي را در گزاره‌هاي لفظي الهياتي و گزاره‌هاي برآمده از واقع پذيرفته است. توجه ايشان به نظريات ديگر در معناشناسي گزاره‌ها و همچنين چالش‌هاي مطرح در مورد نظريۀ اشتراك معنوي، سبب شده است كه تقرير ايشان از اين نظريه، دربردارندۀ زواياي جديدي باشد؛ از جمله تأكيد بر نظريۀ وضع الفاظ براي ارواح معاني، امكان عقل براي شناخت مفهومي واجب در حوزۀ ذات و صفات ذاتي، سازگار دانستن نظريۀ اشتراك معنوي با نظريۀ وحدت شخصي، تطبيق گستردۀ اين نظريه در آيات و روايات. با اين‌ همه ملاحظاتي در اين تقرير وجود دارد كه ممكن است اصل نظريۀ اشتراك معنوي را به چالش بكشد كه از جملۀ آنها مي‌توان به نارسايي ادلۀ اين نظريه، ناسازگاري نظريۀ اشتراك معنوي در گزاره‌هاي لفظي الهياتي با قواعد زبان عرب، محذور اكتناه واجب و منتفي شدن اين نظريه بر پايۀ وحدت شخصي وجود اشاره كرد.