بررسي اقتصادي و اجتماعي توسعه كشت كم‌نهاده برنج در استان مازندران

در پژوهش حاضر، به بررسي اقتصادي اجتماعي و امكان‏سنجي توسعه كشت برنج با مصرف كمتر نهاده‌هاي شيميايي در مقايسه با روش‌هاي رايج كشت اين محصول در استان مازندران پرداخته شد. بدين منظور، با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌بندي‌شده، از بين دوازده هزار بهره‌بردار، تعداد 722 بهره‌بردار در سال 1396 انتخاب و اطلاعات لازم از طريق تكميل پرسشنامه از آنها گردآوري شد. تحليل داده‌ها، با استفاده از رگرسيون چندمتغيره لاجيت، با لحاظ متغير ريسك انجام شد. نتايج نشان داد كه كشت برنج به روش كم‌نهاده منجر به كاهش هزينه‌هاي توليد و سود اقتصادي بيشتر مي‌شود و فايده زيست‌محيطي و اجتماعي آن نيز به جامعه برمي‌گردد. همچنين، نتايج حاصل از برآورد رگرسيون نشان داد كه متغيرهاي پاداش ريسك، تعداد دفعات نصب تريكو كارت، به‌كارگيري فناوري كم‌نهاده در زمين‌هاي مجاور، تجربه به‌كارگيري توليد به روش كم‌نهاده، شركت در كلاس‌هاي ترويجي، و ارزش محصول در هكتار بيشترين اثر مثبت معني‌دار و سطح زير كشت در سال قبل، سن، و تعداد قطعات اراضي بيشترين اثر منفي معني‌دار را در پذيرش كشت برنج به روش كم‌نهاده دارند. بر پايه نتايج پژوهش، با آزاد‏سازي قيمت نهاده‌هاي شيميايي، در اختيار قرار دادن نهاده‌هاي طبيعي به‌صورت يارانه‌اي، سرعت بخشيدن به يكپارچه‌سازي اراضي، آموزش كشاورزان در زمينه استفاده بهينه از نهاده‌هاي كشاورزي و با مشاركت شالي‌كاران، مي‌توان روش توليد كم‌نهاده برنج را جايگزين روش سنتي كرد.