بررسي اثرات اقتصادي اجتماعي و زيست‌محيطي خشكسالي بر مناطق روستايي استان كردستان

خشكسالي، به‌عنوان يكي از مخاطرات محيطي، اثرات زيانبار زيست‌محيطي از خود برجاي مي‌گذارد پژوهش حاضر، با هدف بررسي روند خشكسالي‌ها و تأثيرات آن بر وضعيت اقتصادي، اجتماعي و زيست‌محيطي در سكونتگاه‌هاي روستايي استان كردستان، به روش توصيفيتحليلي انجام شد. جامعه آماري، شامل 384 نفر، از ميان سرپرستان خانوارهاي استان كردستان در سال 1398 انتخاب شدند. براي تعيين وضعيت خشكسالي، ابتدا بررسي وضعيت بارش در يك دوره زماني 27 ساله (1365 تا 1392) بر اساس شاخص SPI و همچنين، تبيين پيامدهاي خشكسالي به روش پيمايشي با استفاده از پرسشنامه صورت گرفت. نتايج به روش SPI نشان داد كه شهرستان‌هاي قروه نوزده سال، بيجار و سنندج هر كدام با هفده سال، سقز و بانه هر كدام با شانزده سال، زرينه با پانزده سال و مريوان با چهارده سال خشكسالي را از انواع ملايم تا شديد تجربه كردند. نتايج تحليل عاملي در عوامل اقتصادي، زيست‌محيطي و اجتماعي نشان داد كه در كل، اين عوامل 55.03 درصد كل واريانس را تبيين مي‌كند؛ و از آن ميان، عامل اقتصادي با تبيين 22.91 درصد در رده نخست قرار مي‌گيرد و عوامل زيست‌محيطي و اجتماعي، به‌ترتيب، با تبيين 17.27 و 14.85 درصد كل واريانس در رده‌هاي بعدي قرار دارند؛ همچنين، در ميان اين عوامل، بيشترين تأثيرات خشكسالي به سه متغير كاهش سطح درآمد با 0.782، كاهش دبي آب چشمه‌ها با 0.705 و مهاجرت با 0.766 درصد برمي‌گردد. براي بهبود معيشت و ماندگاري روستاييان، استفاده از ذخيره آب سدها، توسعه نظام باغداري و آموزش كشاورزان در راستاي متنوع‌سازي حرفه‌ها و مشاغل روستايي از راهكارهاي پيشنهادي به‌شمار مي‌روند.