تحليل حاكميت تقدير در شاهنامۀ فردوسي بر اساس كردارهاي فراطبيعي آينده خواني و پيشگويي

شاهنامه، از دو جهان واقعيت و فرا واقعيت نقش پذيرفته است؛ يعني جهان تدبير و جهان تقدير؛ آنچه كه حاكميت خود را در تمامي داستان هاي شاهنامه تثبيت نموده جهان تقدير است. هدف اين پژوهش، ريشه يابي تقديرگرايي در شاهنامه نيست. بلكه چيزي جز شناخت مهم ترين عامل و عناصر در شكل گيري تقدير در شاهنامه نيست. محور اين پژوهش، تحليل تقدير در شاهنامه بر اساس كردارهاي فرا طبيعي پيشگويي است. با اين كردار، حوادث از قبل مشخص مي شود: اختر شناسان و فرشتگاني؛ مثل سروش و اسرافيل يافت مي شوند كه قضايا را از پيش مي دانند؛ دانايان و بينادلاني آينده را مي بينند؛ شاهان، شاهزادگان، پهلوانان و موبدان به جهت داشتن فرّۀ ايزدي و هنرمندي، پيشگويي مي كنند؛ خارق العاده هايي؛ مثل سيمرغ، جام جهان بين و «درخت گويا» از آينده و اسرار عالم مي گويند . آنچه در پي مي آيد حاصل مطالعاتي است كه با روش كيفي، تحليل داده‌هاي متني و  به صورت هدفمند شكل يافته است. گرد آوري مطالب نيز به شيوۀ مطالعات كتابخانه اي انجام يافته است. بر اين اساس، تمام مصاديق كردارهاي آينده خواني كه بالغ بر يكصد مورد مي باشد توصيف و تحليل شده است. در نهايت، اثبات مي شود  وقتي كه تمام گزاره‌هاي آينده خواني محقق مي شوند اين چيزي جز سيطرۀ تقدير نيست و اين ويژگي در همۀ حماسه هاي مطرح جهان وجود دارد.