عنوان مقاله :
ارزيابي تعابير پژوهشگران فارسيزبان در بيان مفهوم سازمان فضايي شهر
پديد آورندگان :
منصوري ، امير دانشگاه تهران، پرديس هنرهاي زيبا - دانشكدۀ معماري - پژوهشكدۀ هنر، معماري و شهرسازي نظر , همتي ، مرتضي دانشگاه تهران، پرديس هنرهاي زيبا - دانشكدۀ معماري
كليدواژه :
سازمان فضايي شهر , ساختار شهر , سيستم شهري , شهر
چكيده فارسي :
يان مسئله: در دهههاي اخير با گسترش علوم شهري، تفسير شهر به يكي از مهمترين چالشهاي پيش روي پژوهشگران بدل شده است. پيدايش مفهوم «سازمان فضايي شهر» حاصل جستارهاي فراواني است كه توسط متخصصان و پژوهشگران با هدف تفسير شهر نگاشته شده است. اگرچه اين پژوهشها بهمنظور بازشناخت مؤلفههاي سازماندهنده به مفهوم شهر و روابط ميان آنها صورت گرفته است، با مرور پيشينۀ اين مفهوم بهنظر ميرسد در آراي پژوهشگران و صاحبنظران علوم شهري ابهامات جدي معنايي وجود دارد. اين تعاريف، كه با بيانها، واژگان، معاني و صفات متفاوتي آورده شدهاند، ميتوانند موجب تكثر محتوايي اين مفهوم در ادبيات شهرسازي ايران شوند. چنانكه وجود محتواهاي متعدد يك مفهوم موجب ميشود كه متخصصان و صاحبنظران نتوانند بر موضوعي واحد مباحثه كنند و به نتيجهگيري دقيق برسند. هدف پژوهش: اين پژوهش در پي آن است كه با نقد محتوايي و ساختاري تعاريف صورتگرفته، به تحليل و آسيبشناسي آنان بپردازد و همچنين با آشكارسازي كاستيهاي موجود زمينه را براي تدقيق و گسترش معنايي آن فراهم كند. روش پژوهش: دادههاي كتابخانهاي در اين جستار با روش تحليل محتوا بررسي و دستهبندي ميشود و از دو جنبۀ محتوايي و ساختاري مورد بحث قرار ميگيرد. نتيجهگيري: يافتههاي اين پژوهش نشان ميدهد محتواي تعاريف ارائهشده بيانگر تكثر اين مفهوم در بخش تسميه، صفات و منطق تعريف است بهصورتي كه تا كنون اسامي متعدد، صفاتي متكثر و تعاريفي با منطق دروني متناقض از آن ارائه شده است. همچنين بررسي تعاريف نشان ميدهد كه گاه اين مفهوم با مفاهيم مشابه اما متمايزي چون «ساختار شهر» در ادبيات شهري خلط شده است. علاوه بر آن تحليل ساختاري تعاريف ارائهشده بيانگر آن است كه تعاريف ارائهشده فاقد جامعيت براي شمول بر تمام صفات مفهوم و مانعيت براي تمايز از مفاهيم مشابه آن است كه در مجموع نشان از اغتشاش معنايي اين مفهوم در ذهن انديشمندان فارسيزبان دارد.