جايگاه روددره‌هاي تهران به عنوان مهمترين لبه‌هاي طبيعي شهر در سند بالادستي (طرح جامع) شهر

بيان مسئله: ارتباط مستقيم شهر و طبيعت منجر به ظهور لبه‌هايي طبيعي در شهر مي‌شود. مسئله‌ اين پژوهش، با مطالعه‌ سند بالادستي مديريتي شهر تهران، يافتن جايگاه روددره‌هاي شهر تهران به ‌عنوان مهم‌ترين لبه‌هاي طبيعي در اين شهر است. اين مطالعه و نقد وضع موجود با رجوع به مطالعات انجام‌شده درباره‌ اين لبه‌ها در حوزه‌ منظر صورت گرفته است. همچنين با نگاهي به اسنادي كه به‌نحوي حضور لبه‌هايي طبيعي در آنها موضوعيت داشته‌اند، سعي در مطالعه‌ نوع نگاه آن اسناد به اين عناصر منظر شهري داشته است. هدف پژوهش: اين مطالعه با درنظرگرفتن اين مواضع به ‌عنوان لبه‌هاي طبيعي به دنبال شناخت و بررسي جايگاه آنها در اسناد و ضوابط شهري تهران است. روش پژوهش: اين پژوهش با روش كيفي و تحليل محتواي اسناد به‌دست‌آمده به روش مطالعات كتابخانه‌اي انجام ‌شده است. اين مطالعات در حوزه‌ مباني نظري، اسناد و نمونه طرح‌هاي خارجي صورت گرفته است. نتيجه‌گيري: در سطح كلان مقايسه‌ نگاه موجود به روددره‌هاي شهر تهران به ‌عنوان مهم‌ترين لبه‌هاي طبيعي در شهر با مباني علم منظر و همچنين بررسي نمونه‌هايي از لبه‌هاي شهري در اسناد توسعه‌اي در مقياس‌هاي مختلف بيانگر عدم توجه به ابعاد فرهنگي يا هويتي لبه‌هاي طبيعي و زيبايي‌شناسانه‌ روددره‌هاي شهر تهران در سند طرح جامع شهر است. در ذيل اين دو بعد، مسائلي چون مشاركت عمومي و توجه به ذهنيت شهروندان از روددره‌ها در بعد فرهنگي، و موضوعاتي مانند توجه به نقش كريدور ديد بودن آنها و چشم‌اندازهاي مربوط به اين لبه‌هاي طبيعي در جنبه‌ زيبايي‌شناسي، مباحث مطرح‌شده در اسناد خارجي است كه قابل بارگزاري بر لبه‌هاي طبيعي در شهر تهران نيز است. در سطح مياني و عملياتي نيز اين مطالعه نشان‌دهنده‌ نگاه شعاري و منقطع در مقياس‌هاي پايين‌دست به روددره‌ها به ‌عنوان پهنه‌هاي سبز وسيع و اثرگذار است. تحليل محتوايي و رجوع به مباني شكل‌گيري طرح‌هايي چون طرح جامع نشان مي‌دهد با چنان مبناي فكري و فلسفي‌اي، جايگاه قائل‌شده براي لبه‌هاي طبيعي در شهر امري ناگزير و برآمده از تفكر مدرنيستي آن دوران است.