برج مسكوني در لابه‌لاي سطرهاي يك رمان؛ خوانش معناي ساختمان‌هاي بلند مسكوني در بررسي رمان «ر ه ش»

بيان مسئله: يكي از پديده‌هاي معماري معاصر ساختمان‌هاي بلند مسكوني هستند. از آنجا كه پديده‌اي چندجانبه هستند، بايد در مطالعات بين‌رشته‌اي ديده شوند. مسئله‌ اين پژوهش، معناي اين ساختمان‌هاست. يكي از سويه‌هاي معنايي معماري افزون بر معناي كالبدي و كاركردي، معناي اجتماعي و فرهنگي آن است كه حاصل برهم‌كنش پيوندهاي اجتماعي، ارزش‌هاي جامعه، كالبد و كاركرد ساختمان‌هاست. هدف: اين پژوهش در پي شناخت بخشي از معاني فرهنگي و اجتماعي ساختمان‌هاي بلند مسكوني است. اين كار با بازخواني ادبيات به عنوان يكي از منابع نشانه‌شناختي گفتمان اجتماعي و فرهنگي صورت گرفته است. با اين هدف، پس از بررسي ادبيات داستاني معاصر ايران، داستان بلند «ر ه ش» انتخاب شده كه بيش از بقيه داستان‌ها به اين پديده پرداخته است. روش تحقيق: اين پژوهش در پارادايم شناخت‌شناسي پساساختارگرا، با رويكرد كيفي و به روش نشانه‌شناسي گفتماني (پساساختارگرا) انجام گرفته است. پژوهش به لحاظ نوع نتايج، توصيفيتحليلي و به لحاظ هدف، نظري است. شيوه‌ تحليلي در اين پژوهش تحليل گفتمان انتقادي هاليدي و با شيوه‌ استدلال پس‌كاوي است و گردآوري داده‌ها با شيوه‌ كتابخانه‌اي صورت گرفته است. نتيجه‌گيري: اين پژوهش نشان داد ساختمان‌هاي بلند مسكوني در گفتمان پايداري اجتماعي، چالش با خانه‌ آرماني، طبيعت شهر، ديد و منظر، سلامت شهروندان، نقش مادرانه و همسرانه، برخي ارزش‌هاي اجتماعي مانند سرمايه‌داري و تجمل‌گرايي و پيوندهاي همسايگي قرار دارند. بدين‌رو زمينه‌ساز دگرگوني‌هاي اجتماعي فرهنگي از جمله نقش زن در خانواده، تظاهر و تجمل‌گرايي و تخريب بافت سنتي و فضاي سبز هستند كه بيشتر در جوامع شهري بزرگ انعكاس يافته و متأثر از تصميم‌هاي مديران و در سايه‌ رقابت‌هاي سياسي است.