مكانيابي مناطق مستعد اجراي سامانه‌هاي آبياري سطحي و تحت فشار با استفاده از تحليل سلسله مراتبي در دشت دز

روش هاي آبياري تحت فشار مي تواند يك راه حل مناسب براي استفاده بهينه از منابع آب باشد، به شرطي كه انتخاب، طراحي، اجرا و بهره برداري سامانه هاي آبياري با دقت كافي و به طور اصولي انجام گيرد. در تصميم گيري و اجراي سامانه هاي آبياري تحت فشار در مقياس ناحيه اي و منطقه اي، عوامل متعددي همچون شرايط آب، خاك و اقليم در كنار ساير عوامل اقتصادي اجتماعي از اهميت ويژه اي برخوردار است . دشت دز(شامل دشت هاي لور، ديمچه، دزغربي، دز شرقي و سبيلي) پهناورترين دشت و از مهمترين قطب هاي كشاورزي استان خوزستان مي باشد. در اين پژوهش با استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي AHP در محيط نرم افزار GIS امكان اجراي سامانه هاي مختلف آبياري (موضعي، كلاسيك ثابت، آبفشان غلطان، مكانيزه دوار، مكانيزه خطي، ارابه اي ، كم فشار و سطحي) در دشت دز مورد بررسي قرار گرفت.  بدين منظور معيارهاي تأثيرگذار شامل دو معيار اقتصادي اجتماعي و شرايط فيزيكي مزرعه در اجراي هر يك از روش هاي آبياري در نظر گرفته شد. معيار اقتصادي اجتماعي به چهار زيرمعيار نگهداري بهره برداري، هزينه، مهارت كارگران، و فرهنگ و معيار شرايط فيزيكي مزرعه به چهارزيرمعيار آب، اقليم منطقه، خاك، و توپوگرافي تقسيم بندي شد و در نهايت نقشه نهايي مكان يابي در محيط نرم افزار GIS تهيه گرديد. نتايج نشان داد كه 62.77 % از مساحت كل دشت براي مجموع سامانه هاي آبياري باراني ، 14.6 % براي آبياري موضعي ، 14.3 % براي آبياري كم فشار و 8.3 % از مساحت كل دشت براي آبياري سطحي از امتياز خيلي مستعد برخوردار مي باشد همچنين در بين تمام روش هاي آبياري، سامانه آبياري باراني كلاسيك در تمامي نقاط محدوده مورد مطالعه بالاترين امتياز را كسب كرده است و در مجموع 15.04 % از كل دشت كاملا مستعد براي اجراي آبياري كلاسيك ثابت مي باشد.