برآورد پتانسيل توليد نيشكر با مدل‌هاي مختلف در اراضي جنوب استان خوزستان

درك شناخت عواملي كه پيش‌بيني عملكرد منطقه اي محصول نيشكر را محدود كرده و روش‌هاي مديريت را بهبود بخشد، امري ضروري است. هدف از اين تحقيق انتخاب مدلي بود كه پتانسيل توليد نيشكر را با در نظر گرفتن ويژگي هاي اقليمي، گياهي و خاكي و زمين‌نما منطقه برآورد كند. مناطق موردمطالعه در جنوب استان خوزستان شامل كشت و صنعت هاي اميركبير، ميزا كوچك خان، دعبل خزايي، سلمان فارسي و فارابي بود. بدين منظور 100 سايت در مزارع مناطق مختلف تحت كشت نيشكر در استان خوزستان بر اساس تنوع در ويژگي هاي خاك موردمطالعه قرار گرفت. روش انجام اين تحقيق طي دو سلسله‌مراتب انجام شد. در مرحله اول پتانسيل توليد نيشكر با استفاده از روش مدل رشد فائو برآورد شد و در مرحله دوم پتانسيل توليد اراضي براي نيشكر با توجه به تأثير عوامل محدودكننده در خاك (كه به‌صورت شاخص خاك به روش پارامتري محاسبه و موجب كاهش عملكرد محصول نيشكر در مرحله اول شد) برآورد گرديد. براي تجزيه‌ و تحليل داده‌ها ، رگرسيون به روش‌هاي استاندارد، گام‌به‌گام و منحني تخمين به كار رفت. در رگرسيون به روش استاندارد و گام‌به‌گام ويژگي هاي خاك به‌عنوان متغير مستقل و عملكرد مشاهده‌شده به‌عنوان متغير وابسته در نظر گرفته شد و درروش منحني تخمين به روش هاي خطي، درجه دوم و درجه سوم، عملكرد مشاهده‌شده نيشكر به‌عنوان متغير مستقل و عملكرد پيش‌بيني‌شده به‌عنوان متغير وابسته انتخاب شدند. نتايج مرحله اول نشان داد كه پتانسيل توليد محصول به روش مدل رشد فائو 95.8 تن در هكتار است و نتايج مرحله دوم نشان داد كه پتانسيل توليد اراضي براي نيشكر در منطقه در سطوح مختلف مديريتي از 18 تا 69.3 تن در هكتار تخمين زده شد.  از عوامل كاهش عملكرد مي‌توان به عوامل محدودكننده‌اي از قبيل محدوديت‌هاي آهك، بافت خاك سنگين و خيلي سنگين، زهكشي، شوري و سديمي بودن و عدم مديريت مناسب اشاره نمود. نتايج روش رگرسيون استاندارد و گام‌به‌گام نشان دادند كه به ترتيب ضريب تبيين 0.52 و 0.49 و خطاي استاندارد (ME) برابر 10.13 و 9.77 تن در هكتار به دست آمد. ويژگي‌هاي خاك به روش استاندارد تا 52 درصد و به روش گام‌به‌گام تا 49 درصد توانست عملكرد را پيش بيني كند و درروش منحني تخمين براي مدل خطي، درجه دوم و درجه سوم، ضريب تبيين به ترتيب 0.74، 0.85 و 0.87 و خطاي استاندارد 7.8، 5.8 و 5.3 تن در هكتار محاسبه شد. بنابراين روش منحني تخمين درجه سوم كه از مدل رشد فائو براي پيش‌بيني عملكرد محصول استفاده نموده داراي دقت بالاتر و خطاي كمتر از مدل رگرسيون استاندارد و گام‌به‌گام است كه فقط از اثر ويژگي هاي سرزمين بر عملكرد مشاهده‌شده را استفاده نموده است