ملاك هاي تجربه عرفاني از ديدگاه ابن عربي و ويليام جيمز

The Criteria of Mystical Experience from the V iewpint of Ibn 'Arabi and William James

هدف نوشتار حاضر مقايسه ديدگاه هاي محيي الدين ا بن عربي و ويليام جيمز در باب «تجربه عرفاني» است. ابن-عربي و جيمز «تجربه عرفاني» را وصف ناپذير و زودگذر مي دانند كه طي آن، انسان از نيرويي متعالي منفعل گرديده، معرفتي فراعقلي و خصوصي كسب مي كند. در اين تجربه، فرد به معرفتي مي رسد كه با تلاش هاي عقلاني هرگز به آنها دست نمي يابد. آنچه فرد در تجربه شخصي خود از حقيقت غايي در مي يابد، از طريق بيان تجربه به كساني كه از آن بي بهره اند، قابل انتقال نيست و كساني كه خواهان درك چنين تجاربي هستند، بايد با مجاهدت و رياضت، زمينه فراهم شدن آن تجارب را در خويش فراهم كنند. با وجود شباهت هاي موجود، ابن عربي حصول تجربه عرفاني را در پرتو عمل به شريعت و عامل تقويت ايمان مي داند، در حالي كه جيمز سرچشمه عميق دين و تجربه عرفاني را احساس ديني مي داند و الهيات را امري ثانوي تلقي مي كند.

In a comparative study, this paper seeks to analyze the views of Ibn 'Arabi and William James on mystical experience. Ibn Arabi and James consider mystical experience indescribable and transient in which man acquires a transcendental and private epistemic knowledge through a transcendental force; in this experience one acquires a knowledge that never achieves through rational efforts. Whatever one gains in one's own experience cannot be transmitted empirically to others, and thus, those who seek such experiences should strive to gain those mystical experiences with spiritual struggle and self-discipline. In spite of the similarities, Ibn al-'Arabi believed that mystical experience can be acquired in the light of the Shari'a, which strengthens faith, but James considers the feeling as the source of religion and mystical experience, and regards theology as a secondary matter.