انديشۀ تجلي؛ طرح نظريۀ معنويت زيست‌محيطي

Manifestation Thought; Proposing an Environmental Spiritual Theory

در غرب بحث درباره اخلاق زيست محيطي به عنوان يكي از سرفصل هاي اصلي اخلاق جهاني دچار دگرديسي هويتي شده است. دليل اين دگرديسي، عدم توفيق كانون هاي چهارگانه اخلاق زيست محيطي در زمينه مهار بحران هاي زيست محيطي است. امروزه تمركز پژوهش هاي زيست محيطي انديشمندان بزرگ غربي سمت وسويي ديني به خود گرفته است. آنچه امروزه در مراكز آكادميك غرب تحت عنوان «معنويت زيست محيطي» شنيده مي شود، كوچ كردني آرام از اخلاق زيست محيطي مبتني بر انسان به اخلاق مبتني بر «معنويت» است. نگارنده با بررسي سير دگرديسي آثار پژوهشي شكل گرفته در مغرب زمين، «انديشه تجلي» را مهم ترين خاستگاه معنويت زيست محيطي در عالم اسلام مي داند. اين مقاله مي كوشد در دو منبع حكمت و شريعت اسلامي شاكله اصلي اين موضوع را كندوكاو نمايد. روش به كار رفته در اين پژوهش، اسنادي تحليلي است؛ بدين نحو كه ابتدا برخي از مهم ترين نظريات و كانون هاي زيست محيطي و در ادامه، انديشه تجلي در دامان شريعت و حكمت بحث خواهد شد و به اين نتيجه خواهد رسيد كه مجموع نصوص متقن ديني و متون حكمي عرفاني، زيست بومي فكري – فرهنگي ايجاد كرده است كه اين زيست بوم ظرفيت بالايي براي پذيرش انديشه تجلي دارد. اين انديشه به شرط ايجاد سازوكارهاي دقيق، قدرت خوبي در زمينه فرهنگ سازي زيست محيطي دارد.

The Name’s servant is one of the terms used by Ibn Arabi in his gnosis and explained by some of his followers. This term means that when the wayfarer is united with one of the Divine Names in the annihilation of attributes or the survival later on, there remains no truth in his other than but the truth of that name, and his existence will, in every sense of the world under the control and divine lordship of that name. In this case, he is said to have become a servant of that name. This issue can be dealt with in theoretical and practical mysticism – i.e.: in theoretical mysticism under the discussion of the perfect man and under the discussion of the manifestations of names and in practical mysticism under the wayfarer’s characteristics in the second journey of the four mystic journeys. During one’s servanthood of the Name, each of the Divine Name and its servant adheres to asset of rules and has certain characteristics in their relation with one another, and, while establishing the Wayfarer’s heartfelt truth, the Divine Name makes him a lord. In addition to his becoming a manifestation of the mentioned name, becomes the servant of God a channel of grace for it.