ضرورت توجه به «حقوق شهروندي» در مسئوليت ناجا با تأكيد بر «عابر پياده و فضاي شهري»

The necessity for attention to ‘citizens’ rights’ within the scope of police duties with an emphasis on ‘pedestrians and urban spaces’

طبق ماده 3-1 منشور حقوق شهروندي (معاونت حقوقي رياست جمهوري)، «شهروندان از حق حيات برخوردارند» و طبق ماده 3-5 اين منشور، «شهروندان حق دارند از محيط زندگي و كاري ايمن و عاري از آسيب‌هاي جسمي و روحي به آنان، برخوردار باشند» و طبق ماده 3-10 همين منشور «شهروندان از حق امنيت فردي، رواني، اجتماعي، زندگي با ثبات، نظم و تمامي ديگر مصاديق قانوني و عرفي امنيت، برخوردار هستند.» سؤال اين است كه آيا جز اين است كه حيات در فضاهاي شهري هم در جريان است؟ آيا ايمني محيط زندگي حائز اهميت است؟ آيا جز اين است كه بسياري از آسيب‌هاي جسمي و روحي در خيابان‌ها و فضاهاي شهري به دليل عدم وجود امنيت و ايمني ايجاد مي‌شود؟ آيا تأمين امنيت فيزيكي يا رواني مردم در فضاهاي شهري خلاف قانون مي‌باشد؟ آيا جز اين است كه با بهبود كيفيت فضاهاي شهري مي‌توان به امنيت فيزيكي و رواني مردم نيز كمك كرد و در اين راه به مسئوليت نيروي انتظامي در قبال تأمين امنيت مردم نيز كمك كرد؟ به لحاظ حقوق شهروندي، خيابان‌ها بازتاب عدالت اجتماعي، سلامت شهروندان و سرزندگي ساكنان است؛ بنابراين بايد تسهيلات ايمني و راحتي براي افراد رعايت شود. با وجود آمار جابه‌جايي بسيار زياد مردم ايران به‌صورت پياده، كيفيت مسيرهاي پياده در محيط‌ هاي شهري مطلوب و راحت نيست و در اين ميان در بسياري موارد مردم هم از لحاظ كالبد فضاي شهري با مخاطراتي مواجه هستند و هم به دليل عدم كيفيت مناسب فضاي شهري متأسفانه از لحاظ امنيت جاني و رواني نيز در خطر هستند. هم‌چنين نيروي انتظامي نيز در همين راستا هر روزه به دليل كيفيت نامناسب فضاهاي شهري، خيابان‌ها يا پياده‌رو‌ها، با مواردي روبروست كه مربوط به تأمين امنيت براي مردم جامعه مي‌باشد. كمتر كسي را مي‌توان يافت كه به مشكلات و دشواري‌هاي راه رفتن در شهرهاي ايران آگاه نباشد و شكايت نكند. اين پژوهش در راستاي توجه به آينده‌پژوهي براي كيفيت فضاهاي شهري و اهميت نقش نيروي انتظامي در تأمين امنيت مردم، با هدف ضرورت توجه به «حقوق شهروندي» و «مسئوليت ناجا» با تأكيد بر مسئله «عابر پياده و فضاي شهري» صورت گرفته است. روش تحقيق به‌صورت مطالعات اسنادي و كتابخانه‌اي مي‌باشد و در همين راستا به بررسي مفاهيم مرتبط با «پياده»، «منظر شهري» و «مديريت بصري شهر» مي‌پردازد. هم‌چنين با مطالعات ميداني صورت گرفته پيرامون كيفيت پياده‌رو‌هاي شهري به آسيب‌شناسي پياده‌روهاي شهري و چگونگي امنيت و ايمني در آن‌ها پرداخته و از منظر حقوقي، به جايگاه عابرين پياده در قوانين و مقررات اشاره كرده و ضرورت آن را در حفظ امنيت شهر مورد تأكيد قرار مي‌دهد.

Based on article 1-3 of the charter on citizens’ rights (vice presidency for legal affairs), ‘citizens have the right to life’ and according to article 3-5 of this charter, ‘citizens have the right to have safe living and working environments without any physical and mental harms to them’. Based on article 10-3 of the same charter, ‘citizens have the right to have personal, mental, and social security, tranquil life, discipline and all other instances of legal and customary examples of security’. In this regard a number of rhetorical questions are raised. Is it not the case that life is also ongoing in urban areas? Is safety of living environments important? Is it not the case that many of physical and psychological damages in the streets and urban areas are caused because of lack of security and safety? Is providing people with physical or mental security in urban areas against law? Is it not the case that improving the quality of urban spaces can contribute to people’s physical and mental security and can help the police with the responsibility of providing public security؟ As streets reflect social justice, citizens’ health and residents’ vitality, safety and comfort facilities should be provided for people in these places. Statistics indicate high rates of people’s commutes on foot, while the quality of urban environments is unfavorable and uncomfortable. In many cases, people are faced with hazards in urban spaces. Due to unsuitable quality of urban spaces, people’s physical and mental security is unfortunately in danger. Because of the poor quality of urban spaces, streets or sidewalks, the police are also faced with problems in providing security for the society. Few people can be found that are not aware of the problems and difficulties of walking in Iranian cities and do not complain about them. This study was conducted in line with the so-called future studies on the quality of urban spaces and also with an attention to the importance of the police in supplying people’s security. The study objective was necessity for attention to ‘citizens’ rights’ and ‘responsibilities of the Naja police’ and an emphasis on ‘pedestrians and urban spaces’. It used documentary and library methods to investigate the issues related to ‘pedestrians’, ‘urban landscapes’, and ‘urban visual management’. Moreover, using field studies on the quality of urban sidewalks, this study dealt with pathology of urban sidewalks and their safety and security. This study refers to the status of the pedestrians in rules and regulations from a legal perspective and emphasizes its necessity for maintaining urban security.