جايگاه مخاطب حديث در حديث شناسي با مطالعه موردي مساله امامت

No Title

تعريف و تحليل يك گزارش تاريخي به صورت عام و يك گزارش حديثي به صورت خاص، از دو منظر كلي امكان پذير است: از جهت خاستگاه صدور آن و از جهت انعكاس و بازتاب آن در ذهن مخاطب (تحليل انعكاسي). با تمركز بر تحليل انعكاسي، نقش مخاطب در شكل گيري ماهيت و تعريف حديث در دو مرحله صدور و تلقي، موضوع اصلي اين نوشتار است. در تعريف حديث كه البته متاثر از نگاه فقهي به حديث است جنبه انتساب حديث به معصوم، ديده شده است؛ اما نبايد از سويي ديگر، جنبه تلقي را كه جنبه بشري است در تحليل ماهيت حديث، ناديده گرفت. به عنوان نمونه حساسيت مساله «امامت» و در كنار فهم و برداشت مسلمانان اوليه از اين اصل مورد توجه قرار مي گيرد. «قصدماندگاري»، «سطح درك مخاطب» و «تلقي حديث»، سه مولفه اي است كه در ضمن «جايگاه مخاطب در حديث»، مورد بررسي قرار مي گيرد و نشان مي دهد كه توجه به مخاطب در تحليل روايات از اهميت ويژه اي برخوردار است و نبايد تحت تاثير جايگاه معصومانه مصدر حديث گردد. از همين رو طرح مساله امامت در عصر نبوي با طرح آن در دوره هاي بعدي تاريخ تشيع توسط امامان پسين كاملا متفاوت است.

No abstract