مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - اعتبار سنجي خبر واحد در فقه و تفسير، با تاكيد بر نظر آيت الله فاضل لنكراني

چكيده فارسي :

يكي از منابع استنباط احكام شرعي و اثبات آموزه هاي ديني، احاديث مي باشد. احاديث متواتر و اخبار آحاد، كاربرد فراواني در مسائل علم فقه، تفسير، كلام، تاريخ و... دارد و مورد بهره برداري دانشمندان اين علوم قرار مي گيرند. مساله مقاله حاضر بررسي حجيت خبر واحد در علم فقه و تفسير با تاكيد بر نظر آيت الله فاضل لنكراني مي باشد. اگر چه در علم فقه، اكثر فقها بر حجيت و اعتبار خبر واحد در استنباط احكام شرعي صحه گذاشته اند، اما شمول اين حجيت، در علوم ديگر؛ نظير علم تفسير، موجب پديد آمدن ديدگاه هاي متفاوتي ميان انديشمندان اسلامي شده است. اين پژوهش با استفاده از روش توصيفي تحليلي و با بهره گيري از منابع كتابخانه اي، با هدف ارائه پاسخي در خور به سوال مذكور، سامان يافته است. عمده دليل مطرح شده مخالفان حجيت شمول خبر واحد در ابواب تفسير، اين است كه خبر واحد موجب علم نمي گردد و داراي اثر شرعي نمي باشد؛ لذا نمي توان از آن در مسائل تفسير آيات بهره جست. اما موافقان حجيت شمول از جمله آيت الله فاضل لنكراني، در مقام پاسخ دهي برآمده و بيان كردند كه مهم ترين دليل حجيت و اعتبار خبر واحد، سيره و روش عقلا است و عقلا بدون توجه به اينكه آيا آن خبر، داراي اثر شرعي و عملي است يا خير، شمول حجيت خبر واحد را به صورت مطلق پذيرفته اند. بنابراين از منظر آيت الله فاضل لنكراني، خبر واحد در تفسير قرآن نيز همانند فقه، از اعتبار و حجيت برخوردار مي-باشد.