تحليل ديدگاه فقهاي اماميه پيرامون استطاعت طريقي و امنيت در حج

The Analysis of Imami Jurists Point of View about Path Affordability and Security in Hajj

حج، يكي از مهم‌ترين دستورات دين اسلام است كه مورد تأكيد فراوان شريعت قرار گرفته است. به‌جا آورندة حج، ايمن از عذاب و ترك‌كنندة آن كافر شمرده شده است. خداي سبحان، كعبه را براى اسلام، نشانة گويا و براى پناهندگان، خانة امن و امان قرار داد. حكم به وجوب حج و لزوم امنيت آن، در آية 97 آل­عمران مطرح و به داشتن استطاعت مشروط شده است. فقهاي اماميه با استناد بر قرآن و روايات، مراد از استطاعت را، داشتن زاد و توشه، مَركب، توانايي مالي و جاني براي انجام مناسك حج و امنيت راه در مسير رفت و برگشت و هنگام انجام اعمال گرفته‌اند. در صورت ناامني و موارد مختلف آن، فتاواي گوناگوني وجود دارد. در اين ميان، گروهي به وجوب حج و گروهي به عدم وجوب حج حكم كرده‌اند. در اين نوشتار، ابتدا استطاعت در حج و سپس يكي از مصاديق آن كه امنيت در راه حج و امنيت حرم است، مورد واكاوي قرار مي‌گيرد.

As one of the most important precepts of Islam, Hajj has been greatly emphasized by Islamic law. The one who goes to Hajj is immune from the torment and the one who does not go is infidel. Allah has made kaabe as an implicit sign and safe place. In the 97 verse of sura al-Imran, obligatory ruling of going to Hajj and keeping it safe is conditioned to affordability. Considering holy Quran and traditions, Imami jurists defined affordability as being affordable in travel equipments, vehicle, financial and human ability, and safety of the path of going and returning as well as the time of performing hajj. While the path is not safe, different Fatwas are given; some have made it obligatory and the others have not. In this paper affordability is defined and, then, one of its examples as security and safety of the way is analyzed,too.