كاركرد مسألگي و تواتر انعكاسي در الهيات تاريخي

The Function of Problem and Reflective Recurrence in Historical Theology

اگر فقه الرواية، مانند فقه الحديث در دانش فقه در شمار دانش‌هاي تحليل گزارش‌هاي تاريخي قرار گيرد، مي‌توان از آن به عنوان يكي از مباني تاريخ تحليلي نام برد. از سوي ديگر، تحليل گزارش­هاي تاريخي معطوف به الهيات تاريخي هنوز روش‌مند نشده است. اين مقاله بر پايه توجه به مقوله روش در حوزه الهيات تاريخي و با تأكيد بر گزارش­هاي ناظر به تاريخ‌هاي مضاف چون تاريخ قرآن، تاريخ حديث و تاريخ تفسير مي‌كوشد روش نويي از تحليل تاريخي را با عنوان روش تحليل انعكاسي پيشنهاد دهد. در اين روش كه مبتني بر انعكاس گزارش تاريخي در فضاي بيروني است، تأسيس اصل مسألگي به معناي ميزان عدم نفوذ و حل ناشدگي مقام بيان گزارش در فرامقام بيان آن و اصل تواتر انعكاسي به عنوان نقطه مقابل مسألگي ، بستر دقيق‌تري را براي تحليل گزارش‌هاي تاريخي فراهم مي‌آورد. اجراي اين دو اصل، ضمن آن كه مانع تفسيرهاي نادرست و مغالطه در تحليل تاريخي است به قوت استدلال تاريخي كمك مي‌نمايد.

If Fiqh ol-Ravayeh like Fiqh ol-Hadith is regarded in the array of sciences on the analysis of historical reports, it can be designated as one of the bases of analytical history. Conversely, the analysis of historical reports related to the historical theology has not yet made methodical and systematic. Considering the category of method in the domain of historical theology and putting emphasis on the reports related to histories such as the history of Quran, the history of hadith, and the history of interpretation, this article tries to propose a new method of historical analysis as a reflective analysis method. In this method which is based on the reflection of historical report in the external space, the initiation of problem principle signifying the amount of non-resolvability of the status of statement of report on status over the statement of report and the principle of reflective recurrence as the opposite of problem provides the more accurate ground towards the analysis of historical reports. The administration of these two principles is an obstacle towards false interpretation and fallacy in the historical analysis and it strengthens the historical reasoning.